Zagadka historyczno-liturgiczna: jak datować Pontyfikał rzymsko-germański?

Chodzi mi o artykuł pt. „Liturgiczne początki Polonii. Lokalna adaptacja chrześcijańskiego kultu a tworzenie „polskiej” tożsamości politycznej w X–XI w”, stanowiącego część dużej pracy zbiorowej Oryginalność czy wtórność? Studia poświęcone polskiej kulturze politycznej i religijnej (X-XIII wiek), pod red. Romana Michałowskiego i Grzegorza Paca, Warszawa 2020. Artykuł dra Figurskiego jest na str. 725-796 i dotyczy zagadnienia politycznego wymiaru liturgii w początkach państwa Piastów. Tutaj chcę zwrócić uwagę na jeden szczegół. Na str. 736 autor pisze o aktywności liturgicznej Henryka II i padają m.in. słowa: „miał wprowadzić w liturgii papieskiej recytację Credo, a według Henry’ego Parkesa był nawet osobiście odpowiedzialny za zgromadzenie różnych tekstów liturgicznych i zgrupowanie ich w kolekcji określanej przez badaczy jako Pontyfikał rzymsko-germański” i w przypisie jest odniesienie do dwóch niedawnych publikacji Parkesa: The Making of Liturgy in the Ottonian Church. Books, Music and Ritual in Mainz, 950–1050, Cambridge 2015 oraz Henry II, Liturgical Patronage and the Birth of the “Romano-German Pontifical”, „Early Medieval Europe” 28, 2020, 1, s. 101–141.

Odnotowuję ten wątek i postanawiam zapoznać się z tymi publikacjami Parkesa. Wśród liturgistów przyjmuje się jako pewnik datowanie PRG w przedziale czasowym 950/962 i powiązanie go z patronatem Ottona I. Jeśli natomiast rację ma przywołany przez Figurskiego Parkes, oznacza to przesunięcie datowania o kilkadziesiąt lat później. Ciekaw jestem argumentacji Parkesa, ponieważ argumenty Michela Andrieu i Cyrille’a Vogela za datowaniem 950/962 wydają mi się mocne.

Ale bardzo lubię hipotezy rzucające wyzwania różnym pewnikom, więc z otwartością i bez uprzedzeń zapoznam się z tą intrygującą propozycją profesora z Yale University.