Święto stworzenia? Moim zdaniem ono już jest (I)

Co tydzień we wtorek na moją skrzynkę mailową przychodzi biuletyn poświęcony sprawom życia konsekrowanego, który zawsze przeglądam zaraz po otrzymaniu. W biuletynie z 3 września znalazłem informację o zaangażowaniu się Międzynarodowej Unii Przełożonych Generalnych w ruch na rzecz wprowadzenia do kalendarza liturgicznego święta stworzenia pod datą 1 września.

To nie jest nowa inicjatywa. Taki postulat pojawiał się już od dawna, chyba szczególnie w kręgach franciszkańskich. Już wiele lat temu promował to mój „mistrz” z czasów moich studiów seminaryjnych, czyli o. prof. Stanisław Celestyn Napiórkowski OFMConv, wiem, że gorącym zwolennikiem jest od wielu lat także słynny o. Raniero Cantalamessa OFMCap.

Co o tym myśleć? Oczywiście wszystko w rękach Stolicy Apostolskiej i jeśli takie święto zostanie wprowadzone, przyjmę w posłuszeństwie. Na razie jestem sceptyczny, ponieważ uważam, że w gruncie rzeczy takie święto już istnieje. Jest nim każda niedziela oraz Wielkanoc. Kiedy w połowie II wieku św. Justyn Męczennik w swojej Pierwszej apologii chrześcijan uzasadniał, dlaczego niedziela jest dla chrześcijan dniem świętym, pisał tak: „Dlatego zaś zbieramy się w Dniu Słońca, bo w tym pierwszym dniu Bóg przemienił ciemności i materię i stworzył świat. W tym też dniu zmartwychwstał nasz Zbawiciel, Jezus Chrystus” (rozdz. 67). Czyli uzasadnienie podwójne: niedziela jest pamiątką stworzenia świata i zmartwychwstania Chrystusa. I nie są to jakieś dwa motywy odległe od siebie. Zmartwychwstanie jest początkiem nowego stworzenia. To nie jest przypadek, że w Wigilię Paschalną w ramach pierwszego czytania słuchamy opisu stworzenia świata i człowieka (Rdz 1, 1 – 2, 4). Udział w zmartwychwstaniu Chrystusa odnawia nas we wszystkich wymiarach: oczywiście najpierw w naszej relacji do Boga, ale to się przekłada na wszystko inne, na relacje z innymi ludźmi, z sobą samym i z całym światem stworzonym. Jak modlimy się w 4. prefacji wielkanocnej: „On zniweczył moc grzechu, odnowił całe stworzenie, a nam przywrócił utracone życie”. O dziele stworzenia mówi 5. prefacja na niedziele okresu zwykłego. Oto jej tekst: „Ty stworzyłeś wszystko, co jest na świecie, i sprawiłeś, że zmieniają się pory roku. Ty stworzyłeś człowieka na swoje podobieństwo i poddałeś mu wszechświat godny podziwu, aby w Twoim imieniu panował nad całym stworzeniem i chwalił Ciebie w Twoich dziełach, przez naszego Pana Jezusa Chrystusa”. I przy tej okazji wspomnijmy też Czwartą modlitwę eucharystyczną, która – o czym chyba prawie nikt nie pamięta – może być stosowana w niedziele okresu zwykłego (zob. OWMR 365 d), oczywiście z własną prefacją. Prefacja IV ME zawiera pochwałę Boga Stworzyciela: „Tylko Ty, Boże, jesteś dobry i jako jedyne źródło życia powołałeś wszystko do istnienia, aby napełnić swoje stworzenia dobrami i wiele z nich uszczęśliwić jasnością Twojej chwały”. Z kolei modlitwa post-Sanctus stanowi narrację dziejów zbawienia od stworzenia człowieka do Zesłania Ducha Świętego. Na początku tej narracji wyrażona jest treść bardzo podobna do tego, co czytaliśmy w 5. prefacji na niedziele okresu zwykłego: „Wysławiamy Cię, Ojcze święty, bo jesteś wielki i wszystkie stworzenia głoszą Twoją mądrość i miłość. Ty stworzyłeś człowieka na swoje podobieństwo i powierzyłeś mu cały świat, aby służąc Tobie samemu jako Stwórcy rządził wszelkim stworzeniem”.

Moja opinia jest więc taka: zamiast tworzyć nowe święto, należy wydobyć te treści, które już są wpisane w teologię niedzieli i Wielkanocy, a co wyrażają również przytoczone teksty. Warto też przypomnieć sobie o istnieniu IV ME, bo moim zdaniem jest ona stosowana w liturgii jeszcze rzadziej niż Kanon Rzymski.

Natomiast nie mam wątpliwości, że jest dzisiaj pilna potrzeba promowania teologii stworzenia, zakotwiczonej w Księdze Rodzaju, rozdz. 1-2. Pamiętam, co mówił mi jeden z moich współbraci, kiedy w pierwszym roku po swoich święceniach pracował w pewnej wiejskiej parafii. Jako seminarzysta II roku zostałem tam posłany na Boże Narodzenie (to był rok 1987). W czasie świąt dzielił się ze mną swoimi pierwszymi doświadczeniami duszpasterskimi i powiedział mi m.in. coś takiego: „Bóg Stworzyciel to dla tych ludzi oczywistość, ale Bóg Zbawiciel już nie. Wielu w ogóle nie widzi w swoim życiu potrzeby Boga Zbawiciela”. Minęło od tamtej pory 37 lat i dzisiaj nie mniej konieczna jest afirmacja prawdy o Bogu Stworzycielu w duchu Rdz 1-2.

Na razie tyle. Napisałbym coś więcej, ale muszę zakończyć i przez cały najbliższy tydzień się tym nie zajmę. Ostrożnie więc piszę w tytule, że chodzi o część I, a pod spodem zaznaczam, że ciąg dalszy nastąpi, choć nie obiecuję, kiedy dokładnie.

c.d.n.

***

A poza tym uważam, że Sakramentarz Tyniecki powinien być wydany.

Ceterum censeo Sacramentarium Tinecense edendum esse.