Spojrzeć szerzej – recenzja książki „Teologia Tolkiena” ks. Stanisława Adamiaka [konkurs]

Są to m.in. sposoby pojmowania przez Froda, Gandalfa i innych, pojęć takich jak: grzech, pokusa, sumienie, opatrzność, męstwo, aniołowie i demony czy śmierć. Wokół każdego z tych zagadnień autor Teologii Tolkiena zbudował rozdział swojej książki, porównując świat Śródziemia z naszą rzeczywistością.

Spojrzeć szerzej

Do takiego spojrzenia na twórczość angielskiego pisarza zachęca nas w swojej książce ks. Stanisław Adamiak. We wstępie autor informuje nas, że Tolkien, jako katolik, uważał, że tajemnice wiary (życie, śmierć i zmartwychwstanie Chrystusa) są czymś zbyt wielkim, by używać ich, choćby na zasadzie analogii, w beletrystyce. Nie można więc w historiach ze Śródziemia znaleźć prostych narzucających się aluzji do chrześcijaństwa.

Pokusy w świecie Śródziemia

W rozdziale traktującym o znaczeniu pokusy ks. Adamiak ukazuje czytelnikowi, jak w świecie Śródziemia działają pokusy, z główną pokusą – Jedynym Pierścieniem, na czele. Pierścień jest symbolem całego zła, nie jest on jednak jego sprawcą. Jest tylko przedmiotem. Nie czyni złym tego, kto go po prostu dotknie. Zło dzieje się, kiedy ktoś podejmuje decyzję i CHCE go posiąść. Tak np. Smeagol, który ulegając pokusie morduje swojego przyjaciela Deagola, i staje się Gollumem.

Pójście za pokusą może również na początku wydawać się czymś dobrym, prowadzącym do rzeczy pięknych i szlachetnych. Zawsze jednak kończy się złem. Mówi o tym Gandalf, gdy Frodo ofiaruje mu pierścień. Czarodziej wie, że posiadłby wielką moc, której wręcz pożąda, by czynić dobrze. Jednak odrzuca pierścień. Zdaje sobie sprawę, że byłaby to droga na skróty, która sprowadziłaby go w końcu na drogę zła. Mając tak wielką moc, decydowałby za innych, co jest dobre, a co złe. Co mogą robić, a czego im nie wolno. Taki alternatywny los Gandalfa wskazał sam Tolkien w swoich Listach (List 142).

Pokusy w naszym świecie

Wracając do świata realnego, ks. Adamiak przypomina, że pokusy odczuwał również sam Chrystus, gdy był kuszony przez diabła na pustyni. Wystarczyłoby, żeby pokłonił się szatanowi a mógłby władać ludźmi, dla ich dobra. Wystarczyłoby w tym miejscu pójść na skróty, dla większego dobra. Każdy z nas wiele razy staje przed takimi wyborami, czy cel uświęca środki, czy ulec pokusie?

Uniwersalnej odpowiedzi jak walczyć z pokusami udziela Sam Gamgee, gdy musi na chwilę stać się Powiernikiem Pierścienia. We Władcy Pierścieni narrator wyjaśni wtedy: W tej godzinie próby pomogła Samowi miłość do Froda, ale poza tym tkwiący w jego naturze mocno zakorzeniony, wciąż żywy i niezwyciężony hobbicki rozsądek. Tak samo w naszym życiu to miłość do Pana Boga i najbliższych oraz skupienie na codzienności i rozsądku pomaga pokonać pokusy.

Książka będzie świetnym zakupem dla wszystkich fanów książek Tolkiena, pozwoli spojrzeć na jego książki z innej strony, odczytać znane historie na nowo w odmiennej perspektywie.

P.S. Ze swojej strony jako urzeczony opisem świata stworzonym przez Tolkiena w Silmarilionie, polecam rozdział w książce zatytułowany Stworzenie.

O autorze

ks. Stanisław Adamiak – profesor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz rektor Wyższego Seminarium Duchownego w tym samym mieście. Studia doktoranckie z zakresu historii Kościoła ukończył natomiast na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie. Związany z Ruchem Światło-Życie, współpracuje również z Krajowym Funduszem na Rzecz Dzieci. Jest autorem wielu publikacji naukowych, ale także książek skierowanych do szerszego grona odbiorców, w których w przystępny sposób przybliża czytelnikom rozmaite zagadnienia teologiczne.

Konkurs z nagrodami

Mamy dla Was egzemplarz książki Teologia Tolkiena od wydawnictwa Stacja7. Aby wziąć udział w konkursie, prosimy o odpowiedź w komentarzu pod postem na Facebooku (nie pod artykułem na stronie) na pytanie konkursowe: Z jaką książką Tolkiena spędziłbyś majówkę i dlaczego? Na odpowiedzi czekamy do niedzieli 25 kwietnia 2021 włącznie, po tym terminie wybierzemy laureata, do którego wyślemy egzemplarz (wysyłka pocztą na terenie Polski). Aby wziąć udział w konkursie trzeba także „lubić” stronę Liturgia.pl na Facebooku i udostępnić publicznie nasz post ze zdjęciem książki.