Boska rutyna

„Gesty i słowa mszy świętej” autorstwa Rinaldo Falsiniego, wydana przez wydawnictwo Bratni Zew, to wspaniała pozycja dla osób, które regularnie uczestniczą we Mszy świętej i chcą poznać znaczenie tego, co można zauważyć i usłyszeć podczas Eucharystii. Wspaniale sprawdzi się również jako przewodnik dla tych, którzy tę przygodę dopiero zaczynają. Nie jest to lektura skierowana do liturgicznych ekspertów, jednak jest doskonałym wyborem dla tych, którzy chcą poszerzyć podstawowy zasób informacji.

Książka podzielona jest na kilka rozdziałów. Zagadnienia wprowadzające zaznajamiają czytelnika z pojęciami takimi jak „Wieczerza Pańska”, „łamanie chleba” czy w końcu „Msza Święta”. W tym rozdziale pojawia się również historia Mszy, zaczynając od Ostatniej Wieczerzy, aż do dzisiaj. O tym, kto tworzy zgromadzenie celebrujące, jaka jest relacja Eucharystii i niedzieli oraz czym są bieguny celebracji również można przeczytać na kartach rozdziału pierwszego. Z tym zestawem informacji można ruszyć dalej – poprzez części Mszy Świętej. Autor opisuje po kolei obrzędy oraz następujące po sobie liturgię słowa i liturgię eucharystyczną. W osobnych rozdziałach opisuje słowa oraz gesty wypowiadane i wykonywane zarówno przez celebransa, jak i zgromadzenie. W odrębnej części zostały opisane także najważniejsze słowa Modlitwy Eucharystycznej. Dodatkowo autor wyjaśnia takie zagadnienia, jak Eucharystia w sobotę wieczorem, Komunia z kielicha, Komunia na rękę oraz ofiara za Mszę Świętą.

Falsini prowadzi czytelników przez najważniejsze gesty i słowa, które towarzyszą każdej celebracji eucharystycznej. Przechodzi powoli od tego, co materialnie niezbędne do sprawowania Najświętszej Ofiary, poprzez wypowiadane lub wyśpiewywane słowa, aż do wykonywanych gestów. Nie dokonuje jednak jednozdaniowego opisu. To nie jest encyklopedia lub leksykon. Każde z wybranych przez autora słów i gestów możemy poznać dogłębnie dzięki pieczołowicie przygotowanym informacjom.  Nie ogranicza się on do prostego opisu. Analizując poszczególne elementy sięga do różnych słowników, podaje konteksty kulturowe. Dzięki nakreśleniu tła historycznego i językowego łatwiej jest wytłumaczyć niektóre zależności. Niezwykle często pojawiają się także odniesienia do Biblii oraz dokumentów Kościoła. Tekst obfituje w cytaty z Ewangelii czy listów apostolskich. Nie brakuje również odniesień do Starego Testamentu. W końcu wiele z elementów współczesnej mszy ma swoje korzenie w judaizmie.  Te bogate wyjaśnienia sprawiają, że jak na dłoni widać, iż w celebracji eucharystycznej nie ma przypadków. Wszystko ma konkretny cel, skupia się wokół niezwykłej Tajemnicy. W momencie uświadomienia sobie tego faktu, naprawdę można zachwycić się bogactwem symboliki oraz wszelkimi powiązaniami i odniesieniami.

Warto zauważyć, że autor często przywołuje elementy nadzwyczajnej formy rytu rzymskiego oraz innych rytów – na przykład rytu ambrozjańskiego – porównując je między sobą. Dzięki temu można zauważyć jak bardzo, przy całej różnorodności widocznej w Kościele, łączy nas sakrament eucharystii.

Nadrobiona lekcja

Książka Falsiniego to wspaniałe uzupełnienie podstawowej wiedzy. Nie zawiera w sobie zawiłych wątków doktrynalnych, ale jest doskonałym gruntem do łatwiejszego ich zrozumienia. Podczas czytania „Gestów i słów mszy świętej” często towarzyszyło mi pytanie, dlaczego dopiero teraz się o tym dowiaduję. W przestrzeni, która do tej pory była mi w miarę dobrze znana, pojawiły się nowe elementy. Po delikatnym wstrząsie wywołanym tym odkryciem nadszedł jednak moment zachwytu i zadziwienia. Ta książka jest jak nadrabianie lekcji religii, która się nie odbyła, bo ktoś zapomniał o jej przeprowadzeniu. Rinaldo Falsini w prosty, łatwy do przyswojenia sposób podaje wiedzę o tym, co dla wielu katolików jest codziennością. Częste uczestnictwo w czymś nie oznacza dogłębnego poznania tego, w czym bierze się udział i można się o tym przekonać podczas czytania tej lektury. Chociaż uświadomienie sobie braków w wiedzy na temat tego, co dzieje się na ołtarzu i wokół niego może przytłaczać, to jednak warto się z tym zmierzyć. Eucharystia ma być źródłem chrześcijańskiego życia. Nie mając świadomości tego, czego świadkami stają się wierni podczas każdej mszy, trudno jest w pełni z niej czerpać. I właśnie dlatego wszystkich, którzy bardziej świadomie chcą uczestniczyć w Eucharystii odsyłam do książki „Gesty i słowa mszy świętej”. Świadomość tego, że każde słowo i każdy gest uczestników Eucharystii ma tak ogromne znaczenie może zmienić podejście do celebracji. Umiejętność zachwytu nad tym bogactwem pomaga wyrwać się z liturgicznej rutyny, a to jest wysiłek, który zdecydowanie warto podjąć.

Bez Eucharystii pamięć o Chrystusie zanika, Kościół się rozprasza, a chrześcijanin usycha i umiera. [fragment książki]

Autor: Rinaldo Falsini; Wydawca: Wydawnictwo Franciszkanów „Bratni Zew”; Format: 11,5 x 18,5 cm; Oprawa: miękka; Tłumaczenie: Andrzej Porębski; Liczba stron: 264; Rok wydania: 2021; ISBN: 978-83-7485-412-2

O książce

Jesteś katolikiem. Regularnie chodzisz do kościoła i uczestniczysz we Mszy Świętej. Może nawet jesteś wiele lat we wspólnocie albo należysz do służby liturgicznej ołtarza od dziecka. Ale czy naprawdę wiesz, co dzieje się podczas Eucharystii? Czy zdajesz sobie sprawę, czego jesteś świadkiem? Czy rozumiesz gesty, symbole i słowa wypowiadane w czasie sprawowania liturgii? Widziałeś i słyszałeś je setki razy, ale nie masz pojęcia, co oznaczają?
Jeżeli nikt nigdy nie wytłumaczył ci w prosty sposób, o co chodzi w celebracji Mszy Świętej, ta książka jest właśnie dla ciebie.

Wejdź w rytm celebracji eucharystycznej już od progu świątyni. Bądź świadomy postaw i słów wypowiadanych podczas Mszy Świętej. Nie wykonuj gestów bezmyślnie – zrozum je i cały stań się modlitwą, uczestnicząc w ofierze Chrystusa.

O autorze

Rinaldo Falsini (1924-2008) – włoski franciszkanin, liturgista i biblista. Profesor w Instytucie Studiów Ekumenicznych w Wenecji. Brał udział w Soborze Watykańskim II i uczestniczył w pracach komisji przygotowujących soborową reformę liturgii. Publikacja jest owocem artykułów pisanych dla włoskiego miesięcznika Adveniat, które przez lata wyjaśniały czytelnikom znaki i symbole Mszy Świętej.