O tonie C z Graduale Romanum [Vademecum diakona cz. 4]

Vademecum diakona to seria przygotowana przez o. Grzegorza Dońca OP dla serwisu Liturgia.pl. To zestaw praktycznych pomocy dla diakonów i nie tylko. Tym razem o. Grzegorz poddaje analizie strukturę tonu C z Graduale Romanum, nazywanym dalej tonem III rzymskim.

Korekty materiału do serii, sporządzenia zapisu kwadratowego i nagrania przykładów podjął się o. Wojciech Sznyk OP.

Dialog przed Ewangelią

Przed lekcją Ewangelii w tonie III rzymskim stosuje się poniższy dialog:

 

Inicjum i mediacja

Formuła inicjalna w tonie III rzymskim nie jest ściśle wyszczególniona; w swojej konstrukcji melorytmicznej zbliża się do mediacji. Mediacja natomiast zbudowana jest na trzech akcentach wyrazowych, przez co przypomina konstrukcję mediacji w tonie dominikańskim.

Oto inicjum i mediacja w tonie III rzymskim:

 

 

Terminacja

Formuła terminacji opiera się na ostatnim akcencie w zdaniu. Wygląda ona następująco:

 

 

Pytanie

Zdanie pytajne posiada własną formułę. Rozpoczyna się ono od niższej nuty sol i wznosi się poprzez fa do nuty la. W pytaniu na ostatniej akcentowanej sylabie dwie nuty łączą się w pes.

Zgodnie z sugestią Marcina Bornusa-Szczycińskiego, podajemy również drugi wariant użycia formuły pytania, wzięty wprost z Graduale Romanum (1974). „Tam, we wszystkich trzech melodiach, konsekwentnie i zawsze pes jest na końcu pytania, niezależnie, od akcentu, który wydobywa się za pomocą umieszczenia akcentowanej sylaby ostatniego słowa o ton wyżej w stosunku do poprzedniej nuty. To forma celowa, choć w pewnym sensie sztuczna. Ale to właśnie wydobywa doskonale formę pytającą.” – dopowiada pan Marcin.

Oto przykład dwuczęściowego zdania pytajnego:

Zakończenie

Formuła zakończenia lekcji ma swoją własną mediację i terminację. Mediacja zaczyna się na ostatniej akcentowanej sylabie przed pauzą:

Dialog po Ewangelii

Po lekcji Ewangelii stosuje się następujący dialog:

Przykład Ewangelii


Wpisy blogowe i komentarze użytkowników wyrażają osobiste poglądy autorów. Ich opinii nie należy utożsamiać z poglądami redakcji serwisu Liturgia.pl ani Wydawcy serwisu, Fundacji Dominikański Ośrodek Liturgiczny.

Zobacz także

Grzegorz Doniec OP

Grzegorz Doniec OP na Liturgia.pl

Współpracownik Fundacji Dominikański Ośrodek Liturgiczny. Dominikanin, muzyk-instrumentalista, pasjonat liturgii i muzyki liturgicznej. Ukończył Akademię Muzyczną w Krakowie w klasie klarnetu. Doktorant na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Papieskiego św. Jana Pawła II. Koncertował m.in. z Orkiestrą Państwowej Filharmonii w Krakowie w kraju i za granicą. W Zakonie, jako wieloletni kantor, uczył śpiewu i był inicjatorem różnych inicjatyw muzycznych, związanych głównie z popularyzacją chorału gregoriańskiego. Swoją pracę magisterską z teologii poświęcił prezentacji muzyki liturgicznej w ujęciu Josepha Ratzingera - Benedykta XVI.