Bracia studenci z krakowskiego konwentu rozpoczną śpiew Akatystu po Mszy świętej, Nieszporach i Różańcu – wszystkie te celebracje w związku z epidemią korona wirusa i ograniczeniami prawnymi odbywają się za zamkniętymi drzwiami kościoła, na miejscu uczestniczą w nich wyłącznie członkowie wspólnoty zakonnej. Wszyscy wierni są jednak zaproszeni do oglądania transmisji Mszy świętej i Nieszporów – a dziś także Akatystu – na YouTube i Facebooku.

Akatyst ku czci Bogurodzicy w swojej treści nawiązuje do tajemnicy Wcielenia Syna Bożego, zatem najwłaściwsze jest śpiewanie go przy okazji Zwiastowania, czyli 25 marca.

– Maryja w swoim życiu została w sposób szczególny upodobniona do Syna – wyjaśnia Wojciech Sznyk OP z Dominikańskiego Ośrodka Liturgicznego, który będzie przewodniczył modlitwie. – On jako nowy Adam okazał posłuszeństwo Ojcu naprawiając błąd starego Adama. Podobnie Maryja jest nową Ewą, która choć mogła w jakiś sposób odwrócić się od Boga, jednak tego nie zrobiła i pozostała wierną Służebnicą Pańską – wyjaśnia o. Wojciech.

Akatyst to uroczysty hymn maryjny, popularny w maryjnych nabożeństwach Kościoła prawosławnego, przypominający w pewnych aspektach Godzinki czy Różaniec, odprawiane w Kościele rzymskokatolickim. Słowo „akathistos” oznacza po grecku nabożeństwo, składające się z pieśni pochwalnych ku czci Chrystusa, Najświętszej Maryi Panny i świętych, śpiewane przez chór liturgiczny na stojąco. W tej postawie wyraża się gotowość do zaświadczenia o cnotach Matki Bożej i chęć oddania czci jej osobie.

Treść tego uroczystego hymnu koncentruje się wokół tematu osoby Maryi w relacji do tajemnicy Słowa Wcielonego – Jezusa Chrystusa i Jego Kościoła. Dlatego też Maryja przedstawiania jest w poetyckim tekście Akatystu zarówno jako pokorna służebnica Boża, jak i Matka i Orędowniczka Kościoła, napełniona od początku swego życia Duchem Świętym. Pierwsza połowa hymnu dotyczy tajemnic narodzenia Chrystusa oraz zdarzeń z nim związanych z perspektywy Najświętszej Dziewicy.

Druga połowa zaś ma za przedmiot nadprzyrodzone skutki przyjścia Zbawiciela na ziemię i podkreślenie roli, jaką w nich odegrała Boża Rodzicielka. Akatyst składa się z 24 zwrotek zaczynających się od kolejnych liter alfabetu greckiego. Każda strofa zaczyna się od zapowiedzi konkretnego wydarzenia lub tematu, który kieruje naszą myśl ku wnętrzu tajemnicy. Pozdrowienia i wezwania litanijne każdego wersetu, rozpoczynają się od słowa „chaire” („witaj”, „bądź pozdrowiona”, „raduj się”).

Tekst Akatystu można znaleźć w śpiewniku „Niepojęta Trójco”(tom I, str. 388), który dostępny jest także w formie ebooka.

Około VIII wieku akatyst został przeniesiony także na Zachód, stając się inspiracją pobożności maryjnej średniowiecza. Został następnie przetłumaczony na wiele języków, w tym na język polski. Na podstawie śpiewanej od co najmniej tysiąca lat tej samej formy powstawały i nadal powstają nowe akatysty ku czci Maryi Dziewicy i innych świętych. Tekst wersji obecnej w śpiewniku „Niepojęta Trójco” przypisywany jest św. Romanowi Pieśniarzowi z VI wieku, a muzykę skomponował M. Bednarz SJ.