XIV Niedziela per annum / III Niedziela po Pięćdziesiątnicy

XIV Niedziela per annum, Mszał Pawła VI

Kolekta: "Deus, qui in Filii tui humilitate iacentem mundum erexisti, fidelibus tuis sanctam concede laetitiam, ut, quos eripuisti a servitute peccati, gaudiis facias perfrui sempiternis. Per Dominum".

Oficjalny polski przekład: "Boże, Ty przez uniżenie się Twojego Syna podźwignąłeś upadłą ludzkość, udziel swoim wiernym duchowej radości i spraw aby oswobodzeni z niewoli grzechu osiągnęli wieczne szczęście. Przez naszego Pana".

Pochodzenie modlitwy: Modlitwa występuje w rzymskim Sakramentarzu Gelazjańskim (ok. 628/715 r.) oraz w Sakramentarzu Gregoriańskim typu II (adaptacja papieskiego Sakramentarza Gregoriańskiego dla użytku prezbiterów, ok. 650/683 r.). W obu sakramentarzach jest to kolekta Mszy w II Niedzielę po Wielkanocy i na tej samej pozycji figuruje ona zarówno w późniejszych sakramentarzach rzymsko-frankońskich jak też w Mszale Piusa V. Na uwagę zasługuje jednak różnica w tekście. Zarówno w starych sakramentarzach jak i w Mszale Piusa V tekst jest następujący:

"Deus, qui in Filii tui humilitate iacentem mundum erexisti, fidelibus tuis perpetuam concede laetitiam, ut, quos perpetuae mortis eripuisti casibus, gaudiis facias perfrui sempiternis. Per Dominum".

Dwie różnice: zastąpienie "wiecznej radości" przez "świętą radość" oraz oswobodzenia z niebezpieczeństwa śmierci wiecznej przez oswobodzenie z niewoli grzechu. Żadna z dostępnych mi dawnych ksiąg nie ma takiej redakcji, modyfikacja nastąpiła współcześnie.

III Niedziela po Pięćdziesiątnicy, Mszał Piusa V

Oratio: "Protector in te sperantium, Deus, sine quo nihil est validum, nihil sanctum, multiplica super nos misericordiam tuam, ut, te rectore, te duce, sic transeamus per bona temporalia, ut non amittamus aeterna. Per Dominum".

Polski przekład z 1968 r.: "Boże, obrońco ufających Tobie, bez którego nic nie jest mocne ani święte, pomnóż nad nami swoje miłosierdzie; niech pod Twymi rządami i Twoim przewodnictwem tak przechodzimy wśród dóbr doczesnych, by nie utracić wiecznych. Przez Pana".

Pochodzenie modlitwy: Modlitwa pojawia się Sakramentarzu Gregoriańskim typu II jako kolekta Mszy w IV Niedzielę po Pięćdziesiątnicy. Stamtąd przechodzi do Frankońskiego Sakramentarza Gelazjańskiego (frankońska kompilacja Sakramentarza Gelazjańskiego i Sakramentarza Gregoriańskiego typu II; Flavigny ok. 760/770 r.) oraz do kolejnych rzymsko-frankońskich ksiąg, będących na głównej linii rozwoju Mszału Rzymskiego (zwłaszcza Suplement św. Benedykta z Aniane do papieskiego Sakramentarza Gregoriańskiego). W XIII-wiecznych Mszałach papieskich i franciszkańskich jest to już kolekta Mszy w III Niedzielę po Pięćdziesiątnicy i w naturalny sposób na tej pozycji utrzymuje się w Mszale Piusa V.

W Mszale Pawła VI: Modlitwa "Protector in te sperantium" jest utrzymana w Mszale Pawła VI jako kolekta Mszy w XVII Niedzielę per annum, jednak przy nieco zmienionej redakcji:

"Protector in te sperantium, Deus, sine quo nihil est validum, nihil sanctum, multiplica super nos misericordiam tuam, ut, te rectore, te duce, sic bonis transeuntibus nunc utamur, ut iam possimus inhaerere mansuris. Per Dominum".

oficjalny polski przekład zmodyfikowanego fragmentu: "abyśmy (…) dobrze używali rzeczy przemijających i nieustannie ubiegali się o dobra wieczne".