Watykan: Benedykt XVI ogłosił Jana Pawła II błogosławionym

Po akcie pokuty przed Ojca Świętego podszedł kard. Agostino Vallini wraz z postulatorem procesu beatyfikacyjnego papieża-Polaka, ks. prałatem Sławomirem Oderem, prosząc o rozpoczęcie beatyfikacji Sługi Bożego Jana Pawła II. „Ojcze Święty, wikariusz generalny Waszej Świątobliwości dla diecezji rzymskiej pokornie prosi Waszą Świątobliwość, aby zechciał wpisać do grona błogosławionych Czcigodnego Sługę Bożego Jana Pawła II, papieża" – powiedział kard. Vallini.

Trumna bł. Jana Pawła II / fot. Paolo Trofa

Włoski purpurat przypomniał trudne koleje życia Karola Wojtyły, w tym śmierć matki i rodzeństwa, które przeżył w dzieciństwie. Wskazał na oddanie się Matce Bożej, czas wojny i okupacji. Przypomniał początki drogi kapłańskiej przyszłego papieża i wpływ, jaki wywarł na niego w tym zakresie Jan Tyranowski. Karol Wojtyła „był człowiekiem, który potrafił słuchać innych, ale nie ulegał kompromisom. Ceniony przez współpracowników, budził lęk wśród tych, którzy uważali go za wroga” – czytał kard. Vallini. Przypomniał jego szczególne umiłowanie młodych.

Włoski hierarcha podkreślił, że głównym punktem ciężkości nauczania Jana Pawła II było „głoszenie Jezusa Chrystusa – jedynego Pana i Zbawiciela”. Przypomniał o bolesnych doświadczeniach, jakich doznał papież w czasie panowania dwóch totalitarnych dyktatur, a później zamachu na jego życie z 13 maja 1981 oraz o chorobie Parkinsona, która go dotknęła. Odczytywanie życiorysu zakończył opis pogrzebu Jana Pawła II. W odpowiedzi na tę prośbę Benedykt XVI wygłosił formułę beatyfikacyjną:

Spełniając życzenie naszego brata, kardynała Agostino Valliniego, naszego wikariusza dla diecezji rzymskiej, wielu innych naszych braci w biskupstwie oraz licznych wiernych, za radą Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych, mocą naszej władzy apostolskiej zezwalamy, aby Czcigodnemu Słudze Bożemu, Janowi Pawłowi II, papieżowi, przysługiwał tytuł błogosławionego i aby można było obchodzić jego święto w miejscach i w sposób ustanowiony przez prawo co roku 22 października. W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego.

Na te słowa wierni odpowiedzieli: „Amen”.

Po ich wypowiedzeniu rozległy się długotrwałe rzęsiste brawa. W oczach wielu wiernych pojawiły się łzy wzruszenia. Również zgromadzeni w centrum prasowym dziennikarze przyjęli papieskie słowa z aplauzem. Na frontonie odsłonięto portret błogosławionego, sporządzony na podstawie jednej z fotografii wykonanej przez polskiego fotoreportera Grzegorza Gałązki. Chór zaintonował pieśń: „Otwórzcie drzwi Chrystusowi, nie lękajcie się, otwórzcie wasze serca Panu miłością Chrystusa”.

Obok ołtarza umieszczono relikwiarz w kształcie gałązki oliwnej z krwią błogosławionego, przyniesiony przez s. Tobianę, która przez wiele lat służyła w apartamentach Jana Pawła II oraz przez cudownie uzdrowioną za jego wstawiennictwem s. Marie Simon-Pierre z francuskiego zgromadzenia Małych Sióstr Macierzyństwa Katolickiego. Kard. Vallini podziękował papieżowi za beatyfikację. „Ojcze Święty, Wikariusz Waszej Świątobliwości dla diecezji rzymskiej serdecznie dziękuje Ci za ogłoszenie dziś błogosławionym Czcigodnego Sługi Bożego Jana Pawła II, papieża” – powiedział. Kardynał i ks. Sł. Oder wymienili z papieżem znak pokoju.

Reliwiarz z krwią bł. Jana Pawła / fot. CTV

Przed rozpoczęciem liturgii słowa w kilku językach ogłoszono komunikat, wzywający zgromadzonych do zachowania modlitewnego skupienia oraz schowania flag i transparentów. Po polsku odczytano fragment z Dziejów Apostolskich, odśpiewano psalm: „Niech mówi dom Izraela: «Łaska Jego na wieki»”. Po angielsku odczytano fragment Pierwszego Listu świętego Piotra Apostoła. Jako, że niedziela Miłosierdzia Bożego jest ostatnim dniem oktawy Wielkanocy, Ewangelię poprzedziła sekwencja: „Niech w święto radosne Paschalnej Ofiary, składają jej wierni uwielbień swych dary…”. Diakon odśpiewał po łacinie fragment Ewangelii wg św. Jana.

Na wstępie homilii Benedykt XVI zaznaczył, że już w dniu pogrzebu Jana Pawła II „czuliśmy unoszącą się woń świętości, a Lud Boży na różne sposoby okazywał swoją cześć dla niego”. Nawiązując do słów Jezusa: „Błogosławieni, którzy nie widzieli, a uwierzyli!”, papież wyjaśnił, że „Jan Paweł II jest błogosławiony ze względu na swą wiarę, mocną i wielkoduszną, wiarę apostolską”. Powtórzył to dobitnie, mówiąc po polsku: „Swoim świadectwem wiary, miłości i odwagi apostolskiej, pełnym ludzkiej wrażliwości, ten znakomity Syn narodu polskiego, pomógł chrześcijanom na całym świecie, by nie lękali się być chrześcijanami, należeć do Kościoła, głosić Ewangelię”.

Ojciec Święty głosi homilię / fot. CTV

Jan Paweł II – zaakcentował jego następca – „na nowo ukierunkował chrześcijaństwo ku przyszłości, Bożej przyszłości, wykraczającej poza historię, lecz również w niej zakorzenionej (…), a ładunek nadziei, który w pewien sposób został zawłaszczony przez marksizm i ideologię postępu, słusznie oddał on chrześcijaństwu”. Na koniec papież dziękował Bogu za „osobiste doświadczenie długoletniej współpracy z Papieżem, Janem Pawłem II”. „Już wcześniej miałem możliwość poznania i docenienia jego osoby, lecz od 1982 roku, gdy wezwał mnie do Rzymu na prefekta Kongregacji Nauki Wiary, przez kolejne 23 lata mogłem być przy nim i coraz bardziej go podziwiać. Moja posługa była wspierana jego głęboką duchowością i bogactwem jego intuicji” – powiedział obecny biskup Rzymu.

Podkreślił także, że zawsze uderzał go i budował przykład modlitwy Jana Pawła II, a potem świadectwo jego cierpienia. We wzruszających słowach przyznał, że „Pan pozbawiał go stopniowo wszystkiego, lecz on pozostawał skałą, zgodnie z wolą Chrystusa. Jego głęboka pokora zakorzeniona w intymnym zjednoczeniu z Chrystusem, pozwoliła mu dalej prowadzić Kościół i dawać światu jeszcze bardziej wymowne przesłanie, i to w czasie, gdy topniały jego siły fizyczne. W ten sposób doskonale zrealizował on powołanie każdego kapłana i biskupa: bycia jednym z Chrystusem, z Tym, którego codziennie przyjmuje i ofiaruje w Eucharystii”.

„Błogosławiony jesteś umiłowany Papieżu Janie Pawle II, ponieważ uwierzyłeś. Prosimy, byś nadal umacniał z nieba wiarę Ludu Bożego” – zakończył Benedykt XVI. Po homilii na placu zapadła głęboka cisza.

W procesji z darami, składającej się z przedstawicieli różnych narodów, szli Polacy, para młodych ludzi w ludowych strojach góralskich oraz reprezentujący władze rodzinnego miasta nowego błogosławionego – Wadowic: burmistrz Ewa Filipiak i przewodniczący Rady Miejskiej, Zdzisław Szczur.

„Niech uczniowie Pana, zgromadzeni tu dziś w radości i dziękczynieniu za dar i ewangeliczne świadectwo błogosławionego Jana Pawła II, kierowani przewodnim światłem wiary i rozumu niestrudzenie poszukują prawdy” – brzmiała wygłoszona po angielsku jedna z intencji modlitwy wiernych. Modlono się: po hiszpańsku – „Niech Kościół żyjący z Eucharystii, pamiątki ofiary paschalnej, gromadzi wszystkich zrodzonych na nowo w Chrzcie, aby wszyscy byli jedno”; po francusku, za papieża: „Niech nasz Ojciec Święty Benedykt XVI, głoszący wszystkim z pokorną otwartością blask Prawdy, odczuwa wsparcie pocieszającym wstawiennictwem Dziewicy Maryi, Najświętszej Matki Odkupiciela”; po niemiecku, w intencjach życia ludzkiego: „Niech chrześcijanie prześladowani i poniżani odważnie otworzą swoje serce Chrystusowi i trwając w godzinie próby czują się uczestnikami misji samego Odkupiciela na rzecz rodzaju ludzkiego”; po rosyjsku, za cały świat: „Niech przywódcy ludów i narodów podążają za społeczną troską Kościoła i uświadomią sobie pilną potrzebę życia Ewangelią życia”.

Podczas liturgii eucharystycznej obok Benedykta XVI przy ołtarzu stanęli kardynałowie: Tarcisio Bertone, Stanisław Dziwisz, Angelo Sodano, Agostino Vallini, Franciszek Macharski. Po raz pierwszy w trakcie III modlitwy eucharystycznej wymieniono imię bł. Jana Pawła II. „Niech On nas uczyni wiecznym darem dla Ciebie, abyśmy otrzymali dziedzictwo z Twoimi wybranymi, przede wszystkim z Najświętszą Dziewicą, Bogurodzicą Maryją, ze świętymi Apostołami i Męczennikami, błogosławionym Janem Pawłem i wszystkimi Świętymi, którzy nieustannie orędują za nami u Ciebie” – odczytał modlitwę mszalną jeden z koncelebransów.

Przed modlitwą Regina Caeli papież pozdrowił pielgrzymów w kilku językach. Zwracając się do Polaków zawierzył ich wstawiennictwu błogosławionego rodaka, papieża Jana Pawła II. „Niech wyprasza dla was i dla swej ziemskiej Ojczyzny dar pokoju, jedności i wszelkiej pomyślności” – powiedział. Na zakończenie udzielił wszystkim apostolskiego błogosławieństwa po którym odśpiewano „Hymn do błogosławionego Jana Pawła II” z refrenem „Otwórzcie drzwi Chrystusowi, nie lękajcie się, otwórzcie na oścież swe serca na Bożą miłość”.

Po Mszy św. Benedykt XVI oddał hołd bł. Janowi Pawłowi II w bazylice św. Piotra. Papież podszedł bezpośrednio do trumny z relikwiami nowego błogosławionego, ustawionej przed Konfesją św. Piotra. Za nim szli kardynałowie koncelebrujący liturgię. W tym czasie brzmiał dzwon bazyliki, ten sam, który 2 kwietnia 2005 r. ogłaszał światu śmierć Karola Wojtyły. Przed znajdującą się na niewielkim podwyższeniu, otoczoną kwiatami trumną, na której złożono otwartą księgę Ewangelii, Ojciec Święty ukląkł i modlił się przez kilka minut. Następnie do papieskiej trumny podchodzili kardynałowie. Żegnając się znakiem krzyża, dotykali jej, a wielu ją całowało. Dłuższą chwilę zatrzymał się przy niej abp Mieczysław Mokrzycki, który przez ostatnie 10 lat życia Jana Pawła II był jego drugim sekretarzem.

Papież Bendykt przed trumną bł. Jana Pawła / fot. CTV

Beatyfikacja była wielkim świętem przede wszystkim dla Polaków. Do Rzymu przybyło ich ponad 80 tys. Dominowali na Placu św. Piotra i wszystkich arteriach prowadzących na via della Conciliazione. Ci, którzy nie dostali się do Watykanu, śledzili uroczystość na licznych telebimach rozstawionych w wielu punktach Wiecznego Miasta. Na placu powiewały także proporce i transparenty ruchów katolickich z Włoch i całego świata, w tym Comunione e Liberazione, Ruchu Szensztackiego i Drogi Neokatechumenalnej. Powiewały flagi wielu krajów, w tym olbrzymia ilość polskich. Widać było liczne flagi z napisem „Solidarność”. Na samym środku placu na czerwonych balonach wznosiła się biała szarfa z napisem: „Deo gratias”. Natomiast na kolumnadzie Berniniego grupa Włochów umieściła wielki transparent: „Nie lękajcie się, otwórzcie drzwi Chrystusowi”.

We Mszy św. uczestniczyła większość członków Kolegium Kardynalskiego oraz kilkuset biskupów z całego świata. Z Polski przybyło 68 członków Konferencji Episkopatu. Przyjechali przedstawiciele 5 rodzin panujących. 16 państw reprezentowali prezydenci, podczas gdy na czele 7 delegacji stali szefowie rządów. Delegacji polskiej przewodniczył prezydent Bronisław Komorowski. Spośród rodzin panujących obecne były pary: królewska Belgii, wielkoksiążęca z Luksemburga, książęca z Liechtensteinu, następca tronu Hiszpanii oraz książę Gloucester, reprezentujący królową brytyjską. Głowy państw stały na czele delegacji z Włoch, Polski, Albanii, Andory, Bośni-Hercegowiny, Czarnogóry, Estonii, Hondurasu, Kamerunu, Demokratycznej Republiki Konga, Macedonii, Meksyku, San Marino, Słowacji, Togo i Zimbabwe. Wiceprezydenci przewodniczyli delegacjom z Angoli, Brazylii i Panamy, zaś szefowie rządów – z Chorwacji, Czech, Francji, Litwy, Monako i Węgier; będzie też wielki mistrz Zakonu Maltańskiego. Delegacje najwyższego szczebla przysłała Unia Europejska. Obecni byli przewodniczący Rady Europejskiej, Parlamentu Europejskiego i Komisji Europejskiej. Najliczniejsze delegacje przysłały: Polska (16 osób), Belgia i Włochy (po 14) oraz Argentyna (13).

Miejsce celebry zdobiło 30 tysięcy róż i 1,7 tys. krzewów lawendy oraz kilka innych gatunków kwiatów śródziemnomorskich. Oprócz krzewów lawendy i kilku odmian róż do dekoracji wybrano kilka rodzajów kwiatów typowych dla basenu Morza Śródziemnego, a szczególnie popularnych we Włoszech, w tym ruszczyk i dzwony irlandzkie.

Portret nowego błogosławionego / fot. CTV

Proces beatyfikacyjny Jana Pawła II rozpoczął się 28 czerwca 2005 r. – niespełna trzy miesiące po śmierci Jana Pawła II. W 2009 r. papież Benedykt XVI podpisał dekret o uznaniu heroiczności cnót Papieża Polaka, który zamknął zasadniczą część jego procesu beatyfikacyjnego. Decyzja o beatyfikacji 1 maja 2011 r. została ogłoszona w styczniu tego roku w Rzymie. Liturgiczne wspomnienie Jana Pawła II wyznaczono na 22 października – dzień inauguracji jego pontyfikatu.

Beatyfikacja oznacza zezwolenie Kościoła na rozpoczęcie kultu publicznego. Dekret beatyfikacyjny jest więc dokumentem o charakterze dyscyplinarnym, w odróżnieniu od dekretu kanonizacyjnego, który ma charakter doktrynalny, ponieważ wydający go papież potwierdza swym autorytetem że dana osoba cieszy się chwałą nieba, a jej kult jest obowiązujący dla całego Kościoła.

W wielu miejscach kult rozpoczął się jednak wcześniej, w innych zaś – czyniono przygotowania do chwili ogłoszenia Jana Pawła II błogosławionym. Przykładem takich praktyk może być parafia w Nowym Targu, której wezwanie bł. Jana Pawła II nadano w kilka godzin po watykańskich uroczystościach.

W trakcie popołudniowej Mszy św. odczytano tam dekret o nadaniu kościołowi „Na Równi Szafarskiej” nowego tytułu: „Błogosławionego Jana Pawła II”. Kard. Stanisław Dziwisz przypomniał w dekrecie, że parafia „Na Równi Szaflarskiej” została erygowana 20 listopada 2006 r. „Nie został wtedy wyznaczony jej patron, gdyż zamiarem było, by mógł stać się nim Ojciec Święty Jan Paweł II, którego wyniesienie do chwały ołtarzy było powszechnie oczekiwane” – napisał metropolita krakowski.

inf. KAI