V tydzień Wielkiego Postu – tydzień po niedzieli Męki Pańskiej

W rycie klasycznym od V niedzieli Wielkiego Postu zdecydowanie wkraczamy w rozważanie Męki Pańskiej. Poza praktykowanym i dziś zwyczajem zasłaniania krucyfiksów ( a gdzie niegdzie obrazów oraz posagów) znajduje to swoje odbicie także w tekstach liturgicznych.

Od tej niedzieli aż do Wielkiej Środy we mszach używana jest prefacja o Krzyżu Świętym (w rycie nowym prefacja o Męce obowiązuje od dopiero od poniedziałku)*, zaprzestaje się też odmawiania we mszy tzw. doksologii mniejszej (Chwała Ojcu i Synowi…), która normalnie ma swoje miejsce w introicie, oraz na koniec psalmu 42 Iudica me, odmawianego u stóp ołtarza, który teraz pomijany jest w całości, i  psalmu 25 Lavabo Inter innocentes, odmawianego przy umyciu rąk.

W piątek po niedzieli Męki Pańskiej jak w dawniejszym Mszale nazywana jest V niedziela Wielkiego Postu, kapłan modli się nad ludem nastepująco:

Concéde, quaésumus, omnípotens Deus: ut, qui protectiónis tuae grátiam quaérimus, liberáti a malis ómnibus, secúra tibi mente serviámus.

„Wszechmogący Boże, dozwól, abyśmy zabiegając o Twoją łaskawą opiekę, zostali wybawienie od wszelkiego zła i służyli Tobie w pokoju duszy”.

Jak to wybawienie się dokonuje? Już w niedzielę czytamy w lekcji z Listu do Hebrajczyków: „Krew Chrystusa, który przez ducha Świętego samego siebie bez skazy ofiarował Bogu, oczyści sumienie nasze od uczynków martwych, abyśmy służyli żyjącemu Bogu”. W piątkowej perykopie z janowej ewangelii czytamy proroctwo Kajfasza: „ Lepiej jest, aby jeden człowiek umarł za naród, niż żeby cały naród miał zginąć”.

Jak wielka jednak jest cena odkupienia, jak wielka ofiara Wcielonego Słowa, najlepiej może pokazują psalmy, używane jako śpiewy własne mszy w tym okresie. Rozważmy trzy fragmenty z wspomnianego piątku.

Introit:

Miserére mihi, Dómine, quóniam tríbulor: líbera me, et éripe me de mánibus inimicórum meórum, et a persequéntibus me (Ps 30,10)

"Zmiłuj sie nade mną panie bo jestem w udręce: wyrwij mnie z reki mych wrogów I tyc co mnie prześladują."

Graduał

Pacífice loquebántur mihi inimíci mei: et in ira molésti erant mihi.  Vidísti, Dómine, ne síleas: ne discédas a me (Ps 34, 20.22)

"Wprawdzie przyjaźnie odzywaja się do mnie wrogowie moi, a przeciez w zawziętości swojej gotuja mi zdradę. Panie, Ty widzisz, nie milcz już dłużej; o, nie odstępuj ode mnie."

Communio

Ne tradíderis me, Dómine, in ánimas persequéntium me: quóniam insurrexérunt in me testes iníqui, et mentíta est iníquitas sibi (Ps 26,12)

"Nie wydawaj mnie, Panie, na łup złej woli moich prześladowców, bo świadkowie fałszywi przeciw mnie powstali, a niegodziwość sama sobie kłam zadała."

_____________________________

* Proszę wybaczyć uwagę, ale kwestia prefacji w obecnym okresie liturgicznym jest kolejnym przykładem, który pokazuje jak bardzo wiele starano się zmienić w czasie posoborowych reform. W Mszale 1970 i następnych jego edycjach dawna prefacja o Krzyżu św. jest przeznaczona tylko na święto Podwyższenia Krzyża. Dodano natomiast dwie nowe prefacje o Męce Pańskiej, odpowiednio na V tydzień Wielkiego Postu i na Wielki Tydzień oraz prefację na Niedzielę Palmową. Niechby i nawet jej dodano, czemu jednak nie zostawiono możliwości wybrania prefacji o Krzyżu, gdy w innych sytuacjach daje się możliwość wybierania tekstów liturgicznych z bardzo szerokiego wachlarza propozycji. Podobnie z prefacją o Trójcy św., której użycie ograniczono do jednej niedzieli w roku. Co stało na przeszkodzie, żeby dołączyć ją do 8 innych, z których kapłan może wybierać w „zielone” niedziele?


Wpisy blogowe i komentarze użytkowników wyrażają osobiste poglądy autorów. Ich opinii nie należy utożsamiać z poglądami redakcji serwisu Liturgia.pl ani Wydawcy serwisu, Fundacji Dominikański Ośrodek Liturgiczny.

Zobacz także

Piotr Chrzanowski

Z wykształcenia inżynier mechanik, od dłuższego czasu z zawodu dyrektor. Mieszka pod Bydgoszczą. Mąż z ponad dwudziestoletnim stażem i ojciec dwóch synów w wieku licealnym.