Skłon do ołtarza czy do tabernakulum?

Marek z Opola

Sprawę przyklękania przed tabernakulum podczas Eucharystii bardzo precyzyjnie określa numer 274 Ogólnego wprowadzenia do Mszału Rzymskiego (Rzym 2002). Przytaczam go w całości:

Przyklęknięcie, które wykonuje się przez zgięcie prawego kolana aż do ziemi, oznacza uwielbienie. Dlatego obowiązuje ono przed Najświętszym Sakramentem i przed Krzyżem świętym, od jego uroczystej adoracji w liturgii Wielkiego Piątku aż do rozpoczęcia Wigilii Paschalnej.

W czasie Mszy świętej kapłan celebrujący przyklęka trzy razy: po podniesieniu Hostii, po podniesieniu kielicha i przed Komunią świętą. Szczegółowe przepisy obowiązujące we Mszy koncelebrowanej zostały podane w odpowiednim miejscu (por. nry 210-251).

Jeśli zaś w prezbiterium jest tabernakulum z Najświętszym Sakramentem, kapłan, diakon i inni usługujący przyklękają po przyjściu do ołtarza i przed odejściem od niego, nie zaś podczas samej celebracji Mszy świętej.

Poza tym przyklękają wszyscy, którzy przechodzą przed Najświętszym Sakramentem, chyba że idą w procesji.

Usługujący, którzy niosą krzyż procesyjny lub świece, zamiast przyklęknięcia wykonują skłon głowy.

Tak więc kapłani, diakoni i usługujący nie przyklękają przed tabernakulum w trakcie trwania Eucharystii. Przechodząc przez prezbiterium kłaniamy się natomiast w kierunku ołtarza, ołtarz bowiem, na którym jest sprawowana Eucharystia (a nie tabernakulum) jest centrum liturgii i wskazuje na Jezusa Chrystusa (por. OWMR 296 i 298)

Proponowałbym również ograniczenie do minimum (o ile to możliwe) przechodzenia pomiędzy ołtarzem a tabernakulum. Miejsce to jest zasadniczo zarezerwowane dla celebransa. OWMR nie mówi tego wprost (powoływanie się na nr 310 jest lekko naciągane), odwołuję się raczej do własnego wyczucia liturgicznego, mając w pamięci kapłana, który dawno temu zwrócił mi na to uwagę.