Sakramentarz tyniecki a Mszał Rzymski (5): Msze wotywne

W dalszej części używam skrótów:

Tin – Sakramentarz tyniecki

MReg – Missale Regulae (kopia papieskiego mszału z XIII w.)

MR 1474 – Mszał Rzymski „editio princeps” z 1474 r.

MR – Mszał Rzymski ogólnie (bez rozróżniania na MReg i MR 1474)

Struktura bloku Mszy wotywnych. Ta część ksiąg odznacza się znacznie mniejszą stabilnością, niż poprzednie partie porównywanego materiału. Tin ma 43 formularze wotywne,  MReg ma ich 35 a MR 1474 – 63. Jest więc spora różnica nawet między dwoma egzemplarzami MR. W MR 1474 jest więcej formularzy ku czci Najświętszej Maryi Panny, które są zróżnicowane w zależności od okresu roku liturgicznego, jest również znacznie więcej formularzy na różne okoliczności życia.

Zbieżności. Większość z 43 formularzy wotywnych obecnych w Tin ma swoje odpowiedniki (czytaj: formularze o zbieżnych tytułach) w MReg oraz w MR 1474. Określenie dokładnej ilości formularzy wspólnych jest jednak o tyle trudne, że niejednokrotnie formularze w poszczególnych księgach mają tytuły jakoś pokrewne, ale nie identyczne. Dla przykładu: Tin ma formularz De tribulatione (O utrapieniu) a MR Pro quacumque tribulatione (W jakimkolwiek utrapieniu), albo: Tin ma Pro inimicis (Za nieprzyjaciół) a MR 1474 ma Pro persecutores et male agentes (Za prześladowców i źle czyniących). W pierwszym przypadku spokojnie można uznać to za formularze odpowiadające sobie, w drugim – rzecz jest do dyskusji. Jeśli przyjąć zasadę rozstrzygania wątpliwości na korzyść uznania zbieżności, to trzeba stwierdzić, że MReg ma 34 formularze o zbieżnych tytułach z Tin a MR 1474 ma 33 takie formularze.

Rozbieżności i statystyka. Duża ilość formularzy o takich samych lub podobnych tytułach nie oznacza, że takie same są modlitwy tworzące te formularze. Statystyka: 43 formularze wotywne w Tin mają w sumie 152 modlitwy. Zaledwie 54 z nich można odnaleźć w MReg i 73 w MR 1474 (daje to odpowiednio 35,5 i 48 procent). Co więcej, ok. 20 procent spośród modlitw wspólnych (9 w MReg i 15 w MR 1474) występuje w innych formularzach niż w Tin. Dla zilustrowania: modlitwy pierwszego formularza Mszy Pro temptatione carnis (Na pokusy ciała) w Tin są w MR 1474 modlitwami formularza Pro petitione lacrimarum (O uproszenie łez), zaś modlitwy drugiego formularza Pro temptatione carnis w Tin są w MR 1474 modlitwami formularza Ad repellendum malas cogitationes (O odparcie złych myśli). Modlitwy tworzące w Tin formularz Pro episcopo (Za biskupa) w MReg i w MR 1474 tworzą formularz Pro congregatione (Za zgromadzenie). Rozbieżności są więc duże.

Konkluzja. Biorąc pod uwagę skalę rozbieżności oraz to, że ponad połowa modlitw formularzy wotywnych Sakramentarza tynieckiego nie przeszła do Mszału Rzymskiego, ta część Tinecense z całą pewnością może być zaliczona do „typu nadobfitego”.