Przypowieść o rolnikach zabójcach i pytanie Jezusa

By rzeczywiście zrozumieć drugie pytanie Jezusa, jego nie wymyślalną przez człowieka logikę, dobrze byłoby mieć jasność w sprawie odpowiedzi na to pytanie. Tekst rozmowy tłumacze Biblii oddają zwykle za pomocą cudzysłowów. W języku polskim istnieje inna możliwość interpunkcyjna, która jest stosowana szeroko w literaturze beletrystycznej: rozłożenie kwestii wypowiadanych przez poszczególne osoby na osobne akapity, rozpoczynające się myślnikiem. Gdyby oddać tak strukturę rozmowy, to mamy:

Taka interpunkcyjna interpretacja tej rozmowy przekonuje, że to nie Jezus udziela odpowiedzi na pytanie, które postawił, a ludzie ze słuchającego Go tłumu.

Niejednoznaczność w relacjach ewangelistów łatwo zrozumieć, gdy odwołać się do znajomości takich rozmów. Raportujący zdarzenie są w różnych miejscach w tłumie — jedni bliżej, drudzy dalej od mówcy. Natomiast odpowiadający z grupy słuchaczy mówi zwykle bardzo cicho. Krępuje się, nie ma doświadczenia mówcy, który wie, że głos należy w tej sytuacji podnieść. Nauczający także odruchowo ściszy głos dyskutując w taki sposób. Oddaleni niewiele słyszą, nie potrafią rozpoznać, kto i co mówi. Ten fenomen może być odpowiedzialny za niejednoznaczność sprawozdań w kwestii odpowiedzi na pierwsze pytanie Jezusa.

W swej treści ta odpowiedź z tłumu — przyjdzie i wytraci rolników — jest głęboko ludzka, natomiast kłóci się całkowicie z tym, co dalej powie Jezus, a co już wszyscy trzej ewangeliści rozpoznają jako słowa Jezusa. Odpowiedź Jego słuchaczy jest wyrazem ich poczucia sprawiedliwości. Zabójcom należy się sprawiedliwa kara! Każdy to przyzna.

I teraz pada typowe dla Jezusa drugie pytanie, które wskazuje na porządek działania zupełnie innej natury. Ta odpowiedź, gdy nie czytać jej wąsko — relatywizując tylko do ram historycznej sytuacji: Izrael-Kościół — nie mieści się w głowie, olśniewa.

Jezus przywołując w drugim pytaniu wersety ze 118-tego psalmu zmienia metaforykę. Zabity syn właściciela winnicy staje się kamieniem węgielnym. Kamień węgielny kojarzy się z nową budowlą. Jest w końcu jej zasadniczym i nieusuwalnym fundamentem. Stąd w interpretacji pojawia się obraz Kościoła — budowli wzniesionej na wierze w śmierć i zmartwychwstanie Jezusa — Syna Bożego. Można jednak, nie kwestionując tej interpretacji, wziąć ją w nawias i zostać przy odrobinie słabszej interpretacji symbolu, jakim jest tu kamień węgielny. Z pewnością symbolizuje on nowy początek. Gdy kładzie się kamień węgielny, to oprócz architekta nikt nie wie, jaka będzie budowla, ale wie, że z pewnością będzie. Ten, kto kładzie głowicę węgła, tworzy coś radykalnie nowego. Nie jest to dokończenie, przeróbka, ale symboliczne i zarazem dosłowne ustanowienie nowego porządku.

Przy takiej interpretacji „kamienia węgielnego” Jezus dostarcza symbolicznej odpowiedzi na pytanie pierwsze. Dzierżawcy — zabójcy nie zostaną ukarani, ale w ramach powstawania radykalnej nowości mogą liczyć na jeszcze jedną szansę! Nie do pomyślenia korekta, korekta jak najbardziej w ludzkim świecie poprawnej odpowiedzi. (Pomazaniec)