Prefacja o Przenajświętszej Trójcy

Oficjalny polski przekład: Ty z jednorodzonym Synem Twoim i Duchem Świętym jedynym jesteś Bogiem, jedynym jesteś Panem; nie przez jedność osoby, lecz przez to, że Trójca ma jedną naturę. W cokolwiek bowiem dzięki Twemu objawieniu wierzymy o Twojej chwale, to samo bez żadnej różnicy myślimy o Twoim Synu i o Duchu Świętym. Tak iż wyznając prawdziwe i wiekuiste Bóstwo wielbimy odrębność Osób, Jedność w istocie i równość w majestacie.

Oryginał łaciński: Qui cum Unigenito Filio tuo et Spiritu Sancto unus es Deus, unus es Dominus: non in unius singularitate personae, sed in unius Trinitate substantiae. Quod enim de tua gloria, revelante te, credimus, hoc de Filio tuo, hoc de Spiritu Sancto, sine discretione sentimus. Ut, in confessione verae sempiternaeque Deitatis, et in personis proprietas, et in essentia unitas, et in maiestate adoretur aequalitas.

Pochodzenie: Prefacja jest dawna, po raz pierwszy poświadcza ją Sakramentarz gelazjański (ok. 628/715 r.) w formularzu niedzieli po Pięćdziesiątnicy (ale nie jest to jeszcze święto Przenajświętszej Trójcy!) – GeV 680, natomiast jej dokładne pochodzenie nie jest jasne. Ponieważ prefacja wykazuje ewidentne pokrewieństwo z tekstami św. Leona Wielkiego (Mowy 75,3 i 77,1.6), jest hipoteza, że to sam Leon jest jej autorem. Ponieważ jednak prefacja ta swoim stylem bardzo się różni od klasycznych prefacji rzymskich, część badaczy sądzi, że powstała ona później w oparciu o teksty Leona, i to raczej poza Rzymem (Hiszpania lub Galia). Podobna modlitwa znajduje się w hiszpańsko-wizygockim Liber Mozarabicus Sacramentorum (IX w.), jako inlatio (odpowiednik rzymskiej prefacji) czwartego formularza Mszy codziennej – LMS 1135. Mario Righetti (Storia liturgica t. II, Milano 1969, s. 327) wyraża opinię, że autorem prefacji może być Alkuin z Yorku (+804), ale to niemożliwe, ponieważ występuje ona już w Sakramentarzu gelazjańskim. Jest natomiast prawdopodobne, że prefacja do Gelasianum została włączona nie w Rzymie a w Galii. Trzeba mieć w pamięci, że jedyny zachowany do dziś rękopis Sakramentarza gelazjańskiego (Vaticanus reginensis lat. 316) pochodzi z ok. 750 r. z rejonu Paryża. Dlatego Gelasianum w znanej dziś postaci, zachowując pierwotny rdzeń rzymski, ma ewidentne dodatki galijskie i prefacja o Trójcy może być jednym z nich.