Prefacja o Krzyżu świętym

Przekład polski w łac.-pol. Mszału z 1968 r.: „Tyś postanowił dokonać zbawienia rodzaju ludzkiego na drzewie Krzyża. Na drzewie rajskim śmierć wzięła początek, na drzewie Krzyża powstało nowe życie, a szatan, który na drzewie zwyciężył, na drzewie również został pokonany, przez Chrystusa Pana naszego”.

(w przekładzie aktualnym tylko kosmetyczne zmiany językowe)

Oryginał łaciński: „Qui salutem humani generis in ligno crucis constituisti, ut unde mors oriebatur, inde vita resurgeret; et, qui in ligno vincebat, in ligno quoque vinceretur: per Christum Dominum nostrum”.

Pochodzenie: Prefacja o Krzyżu pochodzi ze zbioru Mszy wotywnych Alkuina (+ 804), angielskiego mnicha, teologa karolińskiego i opata w Tours. Jest możliwe, że sam Alkuin był redaktorem tekstu. Formularze mszalne Alkuina szybko zaczęły wchodzić do kopiowanych w karolińskiej Galii Frankijskich sakramentarzy gelazjańskich oraz Sakramentarzy gregoriańskich, mimo że św. Benedykt z Aniane nie włączył tej prefacji do swego Suplementu do papieskiego Sakramentarza gregoriańskiego (ok. 810/815 r.). Prefację zawierają także sakramentarze ambrozjańskie z IX i X w. Prefacja była początkowo stosowana w Mszach wotywnych o Krzyżu (zgodnie zresztą z redakcją Alkuina) albo w święto Znalezienia Krzyża (3 maja). Ordinarium Innocentego III (ok. 1213/1216 r.) wyznacza ją jako prefację w Wielkim Tygodniu (do Wielkiego Czwartku), taką samą dyspozycję zawiera pierwszy drukowany Mszał rzymski (1474 r.). Od Mszału z 1570 r. stosowanie tej prefacji rozpoczyna się o tydzień wcześniej, w niedzielę Męki Pańskiej.