Po co wymyślać?

Najpierw dla porządku opiszę pokrótce, jaki był porządek pierwszej Mszy wotywnej o Chrystusie Najwyższym i Wiecznym Kapłanie.

Wejście i Liturgia Słowa: pieśń "Ludu kapłański" w opracowaniu M. Pospieszalskiego. Asysta: krzyż, świece, ewangeliarz, czterech ministrantów, czterech księży. Wejście, tak zwane krótkie, czyli boczną nawą do środa kościoła i główną nawą do ołtarza. Podczas Mszy nie używaliśmy kadzidła, a asysta posługiwała (z małymi modyfikacjami), jak bracia studenci podczas Mszy konwentualnych w naszej bazylice. Celebrans śpiewał wszystko, do czego znalazł nuty w mszale. Kolekty wykonywał na melodię zaczerpniętą z tradycji dominikańskiej. Schola (niezbyt liczna) siedziała wraz z ludem w ławkach. Części stałe – gregoriańskie na msze wotywne według ksiąg dominikańskich. Lekcja czytana przez lektora. Psalm w piątym tonie gregoriańskim wykonał kantor z ambony. Alleluja (kontrowersyjne) zaczerpnięte z graduału dominikańskiego, paschalne dodawane do introitów lub responsoriów (nie pamiętam) w siódmym tonie. Werset na melodię psalmu w siódmym tonie gregoriańskim. Ewangelia śpiewana w tonie dominikańskim przez kaznodzieję (koncelebransa).

Liturgia Ofiary: śpiew na ofiarowanie: "Mój wiekuisty Pasterz mnie pasie" m.: M. Gomółka. Prefacja właściwa dla danej mszy wotywnej (śpiewana). Kanon rzymski z wszystkimi nawiasami – dla tych, którzy nie wiedzą, o co chodzi: wszystkie imiona świętych wymienionych w Kanonie oraz wszystkie "Przez Chrystusa Pana naszego. Amen". Śpiewane słowa Ustanowienia i wielka doksologia.

Obrzędy Komunii Świętej: śpiew: "Czym się Panu odpłacę. Ps. 104." m.: P. Bębenek. "Tantum ergo Sacramentum", m.: Manuale choricanum XVII wiek. Komunia udzielana pod jedną Postacią, na sposób przyjęty w Bazylice: każdemu wiernemu tak, jak pragnie: na klęcząco, na stojąco, na rękę, do ust.

Wyjście: śpiew "Wszystkie nasze dzienne sprawy", w opracowaniu P. Bębenka. 

Czym ta Msza różniła się od codziennych Mszy sprawowanych w Bazylice? Primo: ministranci kłaniali się do celebransa, a nie do ołtarza. Secundo: świece po odśpiewaniu Ewangelii wróciły na stopnie ołtarza. tertio: kapłani odśpiewali słowa Ustanowienia na melodię z mszału. Schola nie używała mikrofonu. Quatro: repertuar powszedni poza Alleluja i "Tantum ergo". Więcej grzechów nie pamiętam.

Zarzut stawiany przez Michała Buczkowskiego w tekście "Msza jako cyrk, czyli o mszach uroczyście, pięknie i godnie sprawowanych" o to, że Msza została wymyślona przy stoliku, uważam za niezasadny. Każda z Mszy w formie zwyczajnej rytu rzymskiego jest obarczona tym mankamentem, że trzeba dobrać do niej repertuar. Nie ma bowiem repertuaru powszechnie znanego, odpowiedniego na daną Mszę. Drzewiej było inaczej. Właśnie z tegoż "drzewiej" bierze się pomysł na repertuar. Najchętniej wzięlibyśmy graduał, rzymski czy dominikański – w zasadzie bez różnicy – ale dominikański 😉 I z niego zaśpiewali odpowiednie teksty Mszy wotywnej. Takiej Mszy akurat w nim nie ma. A nasze umiejętności i znajomość chorału jest tak licha, że zdecydowaliśmy się jedynie na wprowadzenie części stałych gregoriańskich. Okazało się, że i tak za szybko. Nie złożymy jednak broni i będziemy dalej się ich uczyć, by zaśpiewać je z pamięci, pewnym głosem.

Asysta nauczyła się swojej roli. Musiała się nauczyć, bo wsparli nas panowie z krakowskiej diakonii liturgicznej Ruchu Światło-Życie, którzy nigdy wcześniej po Bazylice w roli asysty się nie poruszali. Kapłani robili, co mogli, by odprawić Mszę jak zwykle odprawiają. Nie zdołali się jednak powstrzymać przed zaśpiewaniem Ustanowienia. Jeśli ktoś z pt. Czytelników brał udział w innej Mszy z tymiż księżmi wie, że celebrują tak Msze większego ołtarza, jak celebrowali i tę wotywę.

Msza "ośrodkowa" – piszę to świadom niezgrabności takiej nazwy – ma pewien wymiar edukacyjny. Podobnie jak Msza konwentualna i katedralna, powinna być wzorcowa. Tam gdzie wzorzec odbiega od przyjętej praktyki zaczynają się schody. Uważam jednak, że po tych schodach należy się wspiąć, do czego i Państwa zapraszam.