Opowiedzieć Niewidzialnego

Urodził się w  Krakowie w 1912 roku. Był synem Juliusza Makarewicza, uznanego malarza i konserwatora zabytków. Od dzieciństwa otoczony był sztuką i wybitnymi osobistościami z jej świata, bowiem w rodzinnym domu państwa Makarewiczów często można było spotkać między innymi Jacka Malczewskiego, Leona Wyczółkowskiego i wielu innych twórców związanych z krakowskim środowiskiem artystycznym. Maciej Makarewicz jeszcze przed wybuchem drugiej wojny światowej ukończył krakowską Akademię Sztuk Pięknych, i w 1938 roku uzyskał dyplom pod kierunkiem profesorów: K. Frycza, K. Pautscha i I. Pieńkowskiego. Podczas wojny był zmuszony uciekać i ukrywać się przed gestapo, w trakcie tej ucieczki trafił do parafii w Zielonkach, której proboszcz poszukiwał artysty do wykonania polichromii w kościele. Artysta podjął się tej realizacji i  stała się ona jego pierwszym i samodzielnym projektem sakralnym. 

Po wojnie w 1947 roku,  profesor  Makarewicz wrócił do pracy na ASP, był asystentem na wydziale malarstwa, a  następnie związał się z wydziałem grafiki, gdzie prowadził pracownię plakatu, a następnie pełnił także funkcję dziekana tegoż wydziału. Przez długi okres czasu był także kierownikiem artystycznym Polskich Wydawnictw Muzycznych w Krakowie. Przez wszystkie lata pracy w  tych instytucjach, a także po przejściu na emeryturę, tworzył nieprzerwanie na potrzeby Kościoła. Efektem jego działalności na polu sztuki sakralnej jest ponad sto realizacji witraży według jego projektu, kilkanaście dużych polichromii i fresków, liczne obrazy o tematyce religijnej i drogi krzyżowe.

Tworzył w sposób tradycyjny, doskonale odczuwał problem skali, malując swoje wizje na olbrzymich kartonach w proporcjach 1:1. Wszystkie jego projekty posiadały unikatowy styl i łączność między formą a treścią. Jego twórczość nie jest łatwa do scharakteryzowania, wymyka się prostej klasyfikacji, zarówno przez różnorodność tematyki, jak i zastosowanych technik.

Próbując określić stylistykę, w jakiej tworzył, należy odwoływać się do poetyki surrealizmu, mnogości barw zaczerpniętej z koloryzmu, a także do abstrakcji. Jego realizacje sakralne także przepełnione były tymi czynnikami, wzbogacone o dodatkowy element liryczności i bajkowości. Twórczości Macieja Makarewicza zdecydowanie nie można zaliczyć do twórczości zdyscyplinowanej, jego polichromie czy freski charakteryzują się niemalże barokowym nadmiarem rozwiązań, swobodą twórczą, niezwykłą dynamiką, tak że każdy fresk niejako opowiada sam własną historię.

Część postaci Świętych wyobrażonych przez artystę wydaje się monumentalna i nieprzystępna, inne z kolei przez to „opowiadanie” ich historii wydaje się bliska i zwyczajna. Makarewicz jako jeden z pierwszych twórców odkrył siłę dziecięcego przekazu i w całej swojej działalności artystycznej odwoływał się do niej. 

Brał udział w licznych przeglądach i wystawach, ale ciągle marzył o zorganizowaniu wystawy poświęconej wyłącznie swojej twórczości sakralnej. Niestety nie doczekał, zmarł 1 września 2009 roku.

Na nieszczęście część wspaniałych polichromii Macieja Makarewicza została zniszczona przez zamalowanie, skucie tynku, co gorsza proces niszczenia jego dzieł obywał się jeszcze za życia artysty, niemożność ochrony własnego dorobku artystycznego wywoływała u niego głęboki smutek.

Okazją do przypomnienia postaci profesora Macieja Makarewicza jest wystawa jego prac związanych z twórczością sakralną w galerii Elektrownia mieszczącej się w dawnej kopalni Saturn w Czeladzi. Wystawa prac połączona jest z obchodami 750-lecia parafii Św. Stanisława BM, w którym również można oglądać polichromie autorstwa profesora Makarewicza.

Wystawa prac Macieja Makarewicza czynna będzie do 30 mają 2010 w Galerii Sztuki Współczesnej „Elektrownia”, ul. Dehnelów (teren byłej kopalni „Saturn”), Czeladź. Wystawa czynna w poniedziałki, wtorki środy i piątki 8.00–15.30; w czwartek 8.00–17.00. 

Parafia pw. Św. Stanisława BM, ul. Ks. Bolesława Pieńkowskiego 1, Czeladź.