O święcie Chrztu Pańskiego

Źródeł tego święta szukać trzeba w tradycji Kościoła wschodniego, bowiem w liturgii rzymskiej nie było takiego wspomnienia aż do połowy XX wieku. Dopiero w 1955r. dekretem Świętej Kongregacji Obrzędów ustanowiono wspomnienie Chrztu Jezusa Chrystusa na dzień 13 stycznia (zakończenie dawnej oktawy Epifanii). W 1969r. posoborowa reforma kalendarza liturgicznego zmieniła rangę tego dnia. Wspomnienie określono świętem Chrztu Pańskiego, a datę 13 stycznia zastąpiono ruchomym terminem: pierwszą niedzielą po 6 stycznia.

Święto to upamiętnia wydarzenie z życia Jezusa Chrystusa dokładnie opisane przez wszystkie ewangelie synoptyczne (Mt 3, 13-17; Mr 1, 9-11; Łk 3, 21-22), a mianowicie sytuację, kiedy Chrystus jako dorosły, 30-letni mężczyzna, przychodzi nad brzeg Jordanu, by z rąk Jana Chrzciciela przyjąć chrzest. Ponadto przekaz biblijny ukazuje nam po raz pierwszy unaocznienie się i objawienie całej Trójcy Świętej (epifania trynitarna), stąd też ścisły związek tego święta z uroczystością Objawienia Pańskiego.

Wydarzenie to wielokrotnie zostało upamiętnione w ikonografii. Zwykle obrazy przedstawiają w centrum postać Jezusa, po prawej stronie Jana Chrzciciela, zaś w górnej części otwarte niebiosa, z których wychodzi promień światła (znak obecności Boga) oświetlający gołębicę, symbol Ducha Świętego.

Święto Chrztu Pańskiego w poszczególnych obrządkach jest obchodzone w różnorodnych terminach: w Kościołach obrządku wschodniego – zgodnie z kalendarzem juliańskim – 2 tygodnie później niż w Kościele zachodnim; w Kościele unickim 19 stycznia; w Kościele prawosławnym i anglikańskim jest połączone z Epifanią (6 stycznia).

W Polsce, mimo, że święto to kończy okres Bożego Narodzenia, panuje zwyczaj śpiewania kolęd i zachowania szopek aż do 2 lutego tj. do święta Ofiarowania Pańskiego.

Anna Duszeńko