Moda kapłańska, czyli o liturgicznej szacie (3)

Starożytne uczty wymagały raczej rozluźnienia paska, który krępował biesiadników. Inaczej wtedy, gdy przygotowywano się do drogi. Pasek ułatwiał marsz, podtrzymywał szatę. Nie dlatego ksiądz zakłada teraz cingulum, że ma się spieszyć przy odprawianiu mszy, wręcz przeciwnie, aby wyrazić prawdę, którą Bóg powierzył Izraelowi już od pierwszej Paschy: mam być gotowy do wyjścia, mam być gotowy do służby. Podobnie Chrystus mówi do uczniów: Niech będą przepasane biodra wasze i zapalone pochodnie! I zaraz dalej Pan mówi: A wy [bądźcie] podobni do ludzi, oczekujących swego pana, kiedy z uczty weselnej powróci, aby mu zaraz otworzyć, gdy nadejdzie i zakołacze. (Łk 12,35n). Mam być gotowy na Jego powrót z uczty weselnej, to znaczy na jego powtórne przyjście. Każda Eucharystia jest głoszeniem i oczekiwaniem tego powrotu, kiedy Bóg otrze z naszych oczu wszelką łzę (III Modlitwa Eucharystyczna.

Kapłan zawiesza na szyi rodzaj szarfy, którą nazywamy stułą. Jej pochodzenie nie jest łatwe do ustalenia. Istnieje być może (nie wiemy tego na pewno) podobieństwo między stułą a efodem kapłana Starego Przymierza. Inni sugerują, że prawdopodobnym przodkiem stuły jest atrybut władzy sądowniczej urzędnika cesarskiego, która przeszła na chrześcijańskich biskupów wraz z obdarzeniem Kościoła wolnością i niektórymi przywilejami świeckimi w IV wieku. Faktem jest jednak, że była to część stroju nieznana Kościołowi rzymskiemu przynajmniej do VIII wieku, podczas gdy noszono ją w Hiszpanii i Galii, skąd trafiła w końcu do Rzymu. Przywykło się uważać stułę za znak kapłańskiej władzy celebransa.

Diakon nosi stułę inaczej niż kapłan: jak szarfę zwiesza on ją z lewego ramienia i upina albo związuje na prawym boku.

Tomasz Kwiecień OP

Artykuł ukazał się wcześniej w Przewodniku Katolickim.