Maria – „od wewnątrz oświetlona”

Geneza Święta Najświętszej Maryi Panny Różańcowej

Nasi bracia zakładali wszędzie bractwa różańcowe, począwszy od pierwszego, które założył właśnie bł. Alan w Douai w 1470 roku, i od tego sławnego bractwa, które za zgodą Stolicy Apostolskiej założył w Kolonii dominikanin Jakub Sprenger. Papież św. Pius V bullą Consueverunt Romani Pontifices (17 września 1569) ustanowił ostateczną formę różańca, a w bulli Salvatoris Domini (5 marca 1572) ustanowił liturgiczne święto Najświętszej Maryi Panny od Zwycięstwa, nazwanej później Różańcową (za: Teksty własne Zakonu Kaznodziejskiego).

* * *

Fragment Wykładu Pozdrowienia Anielskiego, św. Tomasz z Akwinu

Pełnia łaski Maryi przelewa się na wszystkich ludzi

Pozdrowienie to składa się z trzech części. W części pierwszej są zawarte słowa Anioła, mianowicie: „Bądź pozdrowiona, pełna łaski, Pan z Tobą. Błogosławiona jesteś między niewiastami”. Druga część to słowa Elżbiety, matki Jana Chrzciciela: „Błogosławiony jest owoc Twojego łona”, Kościół dołączył trzecią część – „Maryjo”, Anioł bowiem nie powiedział „Bądź pozdrowiona, Maryjo”, ale „Bądź pozdrowiona, pełna łaski”. Imię zaś „Maryja” odpowiada słowom Anioła, jak to niżej zostanie wyjaśnione.

Przy pierwszej części należy pamiętać, że w dawnych czasach pojawienie się Anioła ludziom było wydarzeniem niebywałym; oddanie zaś mu czci było uważane za godne szczególnej pochwały. Stąd na chwałę Abrahama zapisano, że gościnnie i z szacunkiem przyjął Aniołów. Nigdy zaś nie słyszano o tym, by Anioł człowiekowi składał hołd, dopóki nie pozdrowił błogosławionej Dziewicy, ze czcią wypowiadając słowo „zdrowaś”.

Pełnia łaski Maryi przelewała się z duszy na ciało. Posiadanie takiej łaski, że uświęca ona dusze, jest rzeczą wielką u świętych, ale u Błogosławionej Dziewicy dusza była tak pełna łaski, że przelała się ona na ciało, dzięki czemu z ciała swego poczęła Bożego Syna. Jak to wyjaśnia Hugo ze Św. Wiktora: „Skoro miłość Ducha Świętego szczególnie w jej sercu płonęła, to i w jej ciele przedziwnie zaowocowała, tak że z niej zrodził się Bóg i człowiek”. Jak podaje Ewangelia: „Dlatego też święte, które się z ciebie narodzi, będzie nazwane Synem Bożym”.

Pełnia jej łaski przelewa się na wszystkich ludzi. Jest rzeczą wspaniałą, gdy któryś święty posiada tyle łaski, że starczy ona dla zbawienia wielu; ale nie ma wspanialszej rzeczy niż to, że ktoś posiada tyle łaski, że starczy ona na zbawienie wszystkich ludzi na świecie – a tak jest u Chrystusa i Błogosławionej Dziewicy. W każdym bowiem niebezpieczeństwie możesz od tej chwalebnej Dziewicy otrzymać zbawienie. Stąd „tysiąc tarcz – to znaczy zabezpieczeń – wisi na niej”. A więc w dziele każdej cnoty możesz mieć w niej wspomożenie. I dlatego mówi ona: We mnie wszystka nadzieja życia i cnoty.

Jest ona zatem pełna łaski i tą pełnią, przewyższa Aniołów. Słusznie więc ma na imię Maryja, co się tłumaczy „od wewnątrz oświetlona”, „napełni jasnością swoją duszę” albo „oświecająca innych”, czyli cały świat. Dlatego też porównuje się ją do słońca i księżyca.

Pan z Tobą to najszlachetniejsze określenie, jakie Anioł mógł Jej dać. Słusznie uszanował on Błogosławioną Dziewicę jako matkę Pana, a więc Panią. Stosownie też ma Ona na imię Maryja, co w języku syryjskim oznacza „Pani”. (…)

Cytat z: Św. Tomasz z Akwinu, Wykład pacierza, Poznań 1987, s. 93–97.