Dobór pieśni liturgicznych w czasie Adwentu

Myśl Adwentu koncentruje się wokół dwóch tematów. Dzięki temu nie zatrzymujemy się w oczekiwaniu, lecz liturgia stale prowadzi nas naprzód i pozwala głębiej zrozumieć tajemnicę nadejścia Zbawiciela. Adwent to nie tylko czas oczekiwania na święta Bożego Narodzenia, podczas których odwołujemy się do wydarzeń, które miały miejsce w Betlejem. W tym okresie uzmysławiamy sobie również prawdę o tym, że nasze życie jest nieustannym trwaniem w oczekiwaniu na czasy ostateczne, na powtórne przyjście Pana.

Pierwsza część Adwentu (od I niedzieli do 16 grudnia) koncentruje się wokół powtórnego przyjścia na świat Jezusa. Natomiast liturgia drugiej części (po 16 grudnia) przypomina o wydarzeniach w Betlejem, w centrum zainteresowania umieszcza Maryję, jako Tę, przez którą mogła wypełnić się Boża obietnica. Powinniśmy pamiętać o tej dwoistości Adwentu i odnosząc się do liturgicznego przesłania zarówno pierwszej, jak i drugiej części okresu, wybierać takie pieśni, które najtrafniej nawiązują do charakteru czasu, w którym je śpiewamy. Stąd też niezwykle istotna jest wcześniejsza analiza treści pieśni.

Do 16 grudnia należy śpiewać pieśni o treści paruzyjnej, mówiące o ostatecznym przyjściu na świat Chrystusa (np. Oto Pan Bóg przyjdzie, Otwórz się, niebo, W tym świętym czasie). Liturgia tego czasu wzywa do czuwania, do trwania w gotowości na przyjście Zbawiciela. Dlatego ważne jest, by wybierać w tym czasie śpiewy, które mówią o zstępującym na ziemię Odkupicielu.

Od 17 grudnia powinno się wybierać takie pieśni, które opowiadają historię narodzenia Jezusa, wyrażają radość z oczekiwania na to wydarzenie, wysławiają Maryję (np. Archanioł Boży, Po upadku człowieka, Spuśćcie nam na ziemskie niwy, Zdrowaś bądź, Maryja). Jest to bowiem czas bezpośrednich przygotowań do Bożego Narodzenia. W tych przygotowaniach powinna przewodzić właśnie Boża Matka, jako Ta, która przyjmuje posłannictwo Anioła i oczekuje na swoje Dziecko, która pokornie odpowiada „tak” i zgadza się na wypełnienie swojego powołania. Ona jest wzorem człowieka czekającego na Zbawiciela. Istotnym przewodnikiem w doborze pieśni tego okresu są antyfony, które pojawiają się zarówno w czasie nieszporów przed Magnificatem, jak i na Eucharystii jako aklamacja przed Ewangelią w ciągu ostatniego tygodnia Adwentu. Wszystkie te antyfony wychwalają Mesjasza i równocześnie wołają o Jego przyjście.

Należy również pamiętać o tym, że w czasie Adwentu nie śpiewa się Gloria. Wyjątkowo śpiew ten pojawia się na mszach roratnich. Pominięcie hymnu w czasie Eucharystii ma na celu uwydatnienie jego treści podczas pasterki.

Tekst powstał w oparciu o: Bodzioch B., Śpiewy liturgii Adwentu [w:] „Liturgia Sacra”, nr 2, s. 345-364.