Magnificat anima mea Dominum, qui est, et qui erat, et qui venturus est

Wszystko w czasie przeszłym – istotnie, w oryginale też mamy czas przeszły, aoryst. Może się wydawać, że Maryja mówi o rzeczach z odległej przeszłości, o działaniu Boga przed wiekami, o czymś, co przeszłością było już dla Niej samej.

Grecki aoryst jest jednak dziwnym czasem. Owszem, jak napisałem, to czas przeszły, wyrażający czynność przeszłą dokonaną (jak to podają gramatyki), ale ma też inne zastosowania. Istnieje bowiem – i to nie tylko w grece, bo zdaje się, że i w quenya – tzw. aoryst gnomiczny, używany – zacytuję tu Gramatykę grecką Auerbacha i Goliasa – w zdaniach ogólnych, sentencjach i przysłowiach.  Może zatem być „bezczasowy”, wyrażać jakąś prawdę czy przekonanie, które powstało wskutek uogólnienia zdarzeń z przeszłości¹.

Święta Maryja zatem mówi o Bogu wciąż działającym: On w przeszłości okazywał moc swego ramienia, strącał władców z tronu, wywyższał pokornych, brał w opiekę Izraela – i te Jego działania pozwalają sformułować ogólną prawdę: Bóg zawsze okazuje moc swego ramienia, zawsze rozprasza pyszniących się zamysłami serc swoich, strąca władców z tronu, wywyższa pokornych, głodnych syci dobrami, bogatych z niczym odprawia, ujmuje się za swoim sługą, Izraelem.

I będzie tak robił na wieki.

¹We wspomnianej Gramatyce wyjaśniają to na przykładzie zdania: Człowiek leniwy umiera na równi z pracowitym – człowiek M. umarł, człowiek N. umarł, etc., i z obserwacji tego wysnuto wniosek, ujęty w stwierdzenie: Człowiek leniwy umiera na równi z pracowitym.