Arcybiskup Dziwisz objął stolicę świętego Stanisława

"Świadomość, ze podejmuję wielkie dziedzictwo św. Stanisława, biskupa i męczennika oraz Jana Pawła II napawa mnie lękiem. Z drżeniem serca pytam sam siebie, czy sprostam temu zadaniu" – wyznał nowy metropolita krakowski w trakcie swej pierwszej mszy po ingresie. Przyznał, że pociesza go świadomość, że Bóg, wyznaczając człowiekowi zadania, daje mu wystarczające łaski, aby mógł je wypełnić. Zapewnił, że otuchy dodają mu słowa "Sursum corda!", wypowiedziane przez Jana Pawła II w 1997 roku pod Giewontem, które przyjął jako swe biskupie zawołanie.

Ingres do katedry

Pierwszym punktem dzisiejszych uroczystości był ingres abp. Dziwisza do wawelskiej katedry. Nowy metropolita przybył tam przy dźwiękach Dzwonu Zygmunta, a u drzwi powitali go kardynałowie, arcybiskupi i biskupi, miejscowa kapituła, przedstawiciele Papieskiej Akademii Teologicznej, zakonów oraz świeckich. Bardzo liczna była delegacja watykańska z prefektem Kongregacji ds. Ewangelizacji Narodów kard. Crescenzio Sepe, prefektem Kongregacji ds. Biskupów kard. Giovannim Batistą Re oraz papieskim ceremoniarzem abp. Piero Marini.

Po wejściu do świątyni arcybiskup przeszedł w procesji, prowadzonej przez trzymetrowe wawelskie kandelabry i krzyż, do konfesji św. Stanisława, dokonując w tym czasie aspersji (pokropienia wodą święconą). Tam ucałował relikwie patronów katedry: św. Stanisława, św. Wacława i św. Jadwigi. Następnie procesja udała się do kaplicy Najśw. Sakramentu, gdzie arcybiskup modlił się w milczeniu oraz pod ołtarz św. Jadwigi.

Nałożywszy szaty liturgiczne w zakrystii, abp Dziwisz udał się przed główny ołtarz, gdzie ukazał wszystkim zebranym bullę papieską, w której Ojciec Święty Benedykt XVI ustanowił go metropolitą krakowskim. "Mocą mojej łaski apostolskiej ustanawiam Cię głową Kościoła krakowskiego" – po odczytaniu w Katedrze Wawelskiej przez biskupa pomocniczego Jana Zająca słów bulli z 3 czerwca br., abp Dziwisz formalnie objął urząd.

Następnie abp Dziwisz zasiadł na katedrze (tronie biskupim) – symbolu władzy metropolity. Na ramiona arcybiskupa nałożono, oprócz założonego wcześniej ornatu, który miał na sobie Papież Jan Paweł II w czasie wizyty na Wawelu w 1999 roku, paliusz na znak jedności ze Stolicą Apostolską oraz zabytkowy – powstały w pracowni hafciarskiej królowej Jadwigi – racjonał. Od tej chwili kierowanie archidiecezją spoczywa na barkach nowego metropolity. Na znak przekazania władzy kard. Macharski podał też nowemu metropolicie pastorał, ofiarowany kard. Karolowi Wojtyle przez wadowiczan, a do tej pory używany przez biskupa krakowskiego.

Nuncjusz apostolski, abp Józef Kowalczyk, w imieniu papieża podziękował dotychczasowemu metropolicie krakowskiemu kard. Franciszkowi Macharskiemu: "Księże Kardynale Franciszku! Ojciec Święty Benedykt XVI, Kościół, który jest w Polsce, a zwłaszcza Kościół krakowski i my razem z nimi, składamy Ci wyrazy uznania, wdzięczności i podziękowania za przykładną pracę i posługę kapłańską, biskupią i kardynalską pełnioną na przestrzeni minionych lat". Natomiast zwracając się do abp. Dziwisza podkreślił, że w jego posłudze duszpasterskiej "dominującą zasadą działania musi być miłość miłosierna". Przypomniał, że duchowo wzrastał i dojrzewał on do tej posługi u boku Jana Pawła II.

Następnie przedstawiciele poszczególnych stanów archidiecezji złożyli nowemu metropolicie homagium – pokłon na znak szacunku i posłuszeństwa. W chwilę później uroczysty pochód, znów prowadzony przez świece i krzyż, przeszedł z Wawelu na Rynek Główny. W procesji diakoni nieśli także relikwie św. Stanisława – patrona Polski, archidiecezji, miasta i zarazem samego metropolity; a przybyli na uroczystości bracia dominikanie – relikwie św. Jacka, który także jest patronem Krakowa.

Kraków entuzjastycznie witał swego nowego pasterza. Na ulicach powiewały flagi biało-czerwone (polskie), biało-żółte (papieskie) i biało-niebieskie (krakowskie). Na trasie uroczystej procesji, którą postępował abp Dziwisz z Wawelu na Rynek umieszczono jego herb oraz herby Jana Pawła II i Benedykta XVI. Witały go też liczne transparenty.

Na rynku abp. Dziwisza powitały dźwięki Hejnału Mariackiego odegranego z ołtarza i pieśni "Gaude Mater Polonia", poświęconej św. Stanisławowi. Bukiet biało-czerwonych kwiatów wręczyła biskupowi delegacja krakowskich kwiaciarek.

Uroczysta Msza na Rynku

Swą pierwszą Mszę św. po ingresie abp Dziwisz odprawił na ołtarzu u stóp Bazyliki Mariackiej, w tym samym miejscu, w którym stał ołtarz, przy którym liturgię sprawował Jan Paweł II w 1991 r. Korzystał z najstarszego, XV-wiecznego kielicha, znajdującego się na codzień w skarbcu bazyliki.

Wraz z nim Eucharystię koncelebrowało ok. 800 kapłanów, w tym blisko 20 kardynałów, 30 arcybiskupów, 60 biskupów i 700 księży – z kraju i zagranicy. Przybyli niemal wszyscy polscy biskupi.

Przed rozpoczęciem Mszy św. głos zabrał wyraźnie wzruszony kardynał Macharski. – Moi bracia i siostry – mówił. – Jak mam dziękować za to, że jesteście? To jest wielki, błogosławiony dar (…) Z miłości, z życzliwości, z błogosławionej stanowczości chwalmy nowego metropolitę, arcybiskupa krakowskiego. (…) Proszę ks. arcybiskupa metropolitę, my się będziemy razem póki sił modlić i troszczyć o to, żeby rychło Jan Paweł II został wyniesiony na ołtarze.

Program posługi

Mówiąc w homilii o swym przyszłym programie, abp Dziwisz odwołał się do pamiętnych słów Jana Pawła II: "Człowiek jest drogą Kościoła". "Podejmujemy je z miłością, by stały się także naszym programem" – zapewnił. Biskup "nie jest najemnikiem, któremu nie zależy na owcach, a dba tylko o własne korzyści" – podkreślił z mocą. Nawiązując do odczytanej wcześniej perykopy z Ewangelii wyjaśnił, że istotę posługi biskupiej prezentuje ikona Chrystusa – Dobrego Pasterza. Winien więc być to człowiek, który zna owce swoje, jest z nimi, dzieli ich los, strzeże, broni i prowadzi je bezpieczną, wypróbowaną drogą. Szuka też zagubionej owcy a poranionej opatruje rany.

Tysiące rodzin, które przybyły tam z całej archidiecezji krakowskiej, zapewnił o swej trosce o rodzinę. "Kościół opowiada się za rodziną, jako wspólnotą życia mężczyzny i kobiety, opartą na prawdziwej miłości. (…) Tak rozumiana rodzina jest naturalnym środowiskiem życia człowieka, dlatego nie może być zastąpiona żadnym innym związkiem" – dodał.

Podobnie, jak papież Benedykt XVI podczas Mszy inaugurującej jego pontyfikat, abp Dziwisz nawiązał do liturgicznych znaków, które w szczególny sposób uwydatniają znaczenie i sens posługi pasterskiej, m.in. o biskupiej katedrze, na której zasiadł po raz pierwszy tego dnia.

Z szacunkiem zwrócił się do świata nauki. Środowiskom akademickim Krakowa życzył, by poznając prawdę nie tylko kształtowali ludzi kompetentnych, ale nade wszystko ludzi bogatych w Bożą mądrość, którzy będą gotowi wziąć odpowiedzialność za los Ojczyzny i świata. Zapewnił o swej trosce wobec świata pracy, z którym szczególnie związany był Jana Paweł II. Dodał, że wielkim bólem napawa go fakt, że w Polsce wielu ludzi nie znajduje pracy.

Specjalne, gorące pozdrowienie skierował do młodych, którzy "dziś chcą się nazywać pokoleniem Jana Pawła II". Pokreślił też rolę osób cierpiących. Prosił, by wspierali go swoją ofiarą i modlitwą. Zapewnił, ze każdego z nich chciałby przygarnąć do swego serca.

Pierwsza homilia nowego arcybiskupa Krakowa zawierała też istotne wątki ekumeniczne. Wyznał, że modli się nie tylko o wzajemną tolerancję i szacunek, ale także o to, "byśmy w Duchu naszego Zbawiciela mogli budować wspólnotę dzieci Bożych we wzajemnej miłości i prawdzie". Pozdrowił także krakowską gminę żydowską.

Bogactwo różnorodności

Dary ołtarza składane przez poszczególne rejony diecezji – jak w latach ubiegłych podczas Pielgrzymki Rodzin – zostaną przeznaczone na cele charytatywne, szczególnie na Fundusz Obrony Życia SOS. Pomoc ta jest kierowana do samotnych matek i ich dzieci, przebywających głównie w Domach Samotnej Matki, by mogły po kilku miesiącach powrócić do swoich środowisk. W procesji z darami wzięły udział także instytucje kościelne i wspólnoty, działające w diecezji, a wśród nich klerycy Wyższego Seminarium Duchawnego, którzy przynieśli cztery ornaty w darze dla parafii wschodnich. Rodzina arcybiskupa przyniosła w procesji kielich mszalny oraz pejzaż rodzinnych stron. Prezydent Krakowa Jacek Majchrowski podarował nowemu metropolicie ornat. Abp Dziwisz otrzymał także rzeźbę z soli, przedstawiającą św. Kingę od górników z Wieliczki, obrusy z haftem makowskim, ozdobną mahoniową szkatułę ze swoim herbem, a także – od przedstawicieli włoskiego parlemantu – medal z dedykacją oraz rycinę, przedstawiającą panoramę Włoch. Nie zabrakło również związanych szalików kibiców Wisły i Cracovii, przyniesionych przez kibiców obydwu zespołów. Podarunek z Watykanu – drzewo z ogrodów papieskich – zostało zasadzone już kilka dni wcześniej na dziedzińcu krakowskiej kurii.

Jak informowaliśmy jeszcze przed ingresem, modlitwa eucharystyczna została odmówiona po łacinie. Także niektóre wezwania modlitwy wiernych zostały odmówione w językach włoskim czy angielskim. Pozostałe części Mszy św. celebrowano po polsku. Na zakończenie Eucharystii wierni odśpiewali uroczyste Te Deum dziękując Bogu za nowego metropolitę.

Pod koniec celebracji, przed odśpiewaniem Boże coś Polskę, abp Dziwisz podziękował przybyłym w ich językach, a więc po polsku, włosku, angielsku i niemiecku. Na uroczystości przybyli bowiem członkowie Episkopatu Polski z jego przewodniczącym abp Józefem Michalikiem i Prymasem Polski kard. Józefem Glempem oraz kardynałowie i biskupi z zagranicy. Wśród nich m.in. wikariusz generalny Rzymu kard. Camillo Ruini, któremu abp Dziwisz w sposób szczególny podziękował za szybkie rozpoczęcie procesu beatyfikalnego Jana Pawła II. Wśród gości byli także m.in. prefekt Kongregacji ds. Ewangelizacji Narodów kard. Crescenzio Sepe, prefekt Kongregacji ds. Biskupów kard. Giovanni Batista Re, papieski ceremoniarz abp Piero Marini, kard. Roberto Tucci, przewodniczący Papieskiej Rady ds. Rodziny kard. Alfonso Lopez Trujillo, kard. Carlo Maria Martini, kolumbijski kardynał kurialny Dario Castrillón Hoyos, substytut Sekretariatu Stanu Stolicy Apostolskiej abp Leonardo Sandri, kard. Edmund Szoka z USA, kard. Marian Jaworski z Ukrainy, kard. Kazimierz Świątek z Białorusi, kard. Joachim Meisner z Niemiec, a także przedstawiciele Episkopatów Rosji, Litwy, Węgier, Słowacji, Austrii. Przybyli też przedstawiciele innych wyznań.

W uroczystościach ingresu uczetniczyli przedstawiciele władz państwowych z Polski i zagranicy, m.in. prezydent Aleksander Kwaśniewski, ostatni prezydent Polski na uchodźstwie Ryszard Kaczorowski, ambasador RP przy Stolicy Apostolskiej Hanna Suchocka, przewodniczący Senatu Republiki Włoskiej Pier Francesco Casini oraz minister Rocco Butiglione, a także rzecznik Stolicy Apostolskiej Joaquin Navarro Valls oraz papieski fotograf Arturo Mari.

Uroczystość ingresu połączona była z tegoroczną Pielgrzymką Rodzin Archidiecezji Krakowskiej, która zwykle odbywa się w Kalwarii Zebrzydowskiej. W tym roku wyjątkowo – na zaproszenie abp. Dziwisza – rodziny z całej archidiecezji przybyły na krakowski Rynek.

Na podst. inf. wł. i KAI