Proste polskie propria – 25. niedziela zwykła

Dzielimy się z Wami kolejnym projektem Dominikańskiego Ośrodka Liturgicznego: Proste polskie propria to szansa na to, by w polskich parafiach i wspólnotach wprowadzić śpiew gregoriański opracowany tak, by każde zgromadzenie mogło uczestniczyć w śpiewie antyfon.

Skąd pomysł na proste propria w języku narodowym? Jak je śpiewać? Zachęcamy do zapoznania się ze wstępem Jeffrey’a Tuckera do Simple English Propers, które posłużyły za podstawę do opracowania prezentowanego przez nas zbioru polskich propriów.

Poniżej można pobrać pliki pdf z zapisem neumatycznym i odsłuchać propozycji wykonania.

Introit

 

Communio

„Kościół uznaje śpiew gregoriański za własny śpiew liturgii rzymskiej. Dlatego w liturgii powinien zajmować on pierwsze miejsce wśród innych równorzędnych rodzajów śpiewu” (Konstytucja o liturgiiSoboru Watykańskiego II, 116). Ta myśl Ojców Soborowych została doprecyzowana w instrukcji Musicam sacram, gdzie powtórzono postulat kultywowania śpiewu gregoriańskiego, ale jednocześnie zalecono, by wykonywany był nie tylko przez profesjonalny zespół wokalny, ale przez całe zgromadzenie liturgiczne: „Nie ma nic podnioślejszego i milszego w nabożeństwach liturgicznych nad zgromadzenie wiernych, które wspólnie w pieśni wyraża swoją wiarę i pobożność.

Dlatego też należy z całą gorliwością doprowadzić lud do czynnego udziału, przejawiającego się w śpiewie, a czynić to należy jak następuje: a) Udział ten musi obejmować przede wszystkim aklamacje, odpowiedzi na pozdrowienia kapłana czy asysty i odpowiedzi w modlitwach litanijnych, prócz tego antyfony i psalmy, jak również wersety responsoryjne, hymny i kantyki (…)” (MS 16). Polscy biskupi przypominają te zasady w ostatnim dokumencie KEP na temat muzyki liturgicznej z 2017, wskazując, że antyfony mszalne są wzorcowym repertuarem zwłaszcza jako śpiewy na wejście oraz komunię (KEP, Instr. o muzyce 18, 20).

Jak to zrobić w praktyce? Oficjalne księgi liturgiczne odnowionej liturgii rzymskiej, jak Graduale Romanum czy Graduale Simplex, oferują bogactwo materiału, który jednak często okazuje się zbyt wymagający dla zwyczajnego zgromadzenia liturgicznego, zarówno z racji na złożoność melodyczną (melizmaty), jak też na barierę językową – o powszechnej znajomości podstaw łaciny możemy dzisiaj jedynie marzyć…

Nasz projekt jest adaptacją pracy amerykańskiego kantora, Adama Bartletta, który w 2011 wydał Simple English Propers, dostępne dzisiaj darmowo na stronie Stowarzyszenia Katolickich Muzyków Ameryki (CCMA) na zasadach licencji Creative Commons. Autor wykorzystuje oryginalne tony (modi) antyfon z Graduale Romanum, które upraszcza i grupuje w 24 wzory melodyczne. Efektem jest zarówno historyczna i estetyczna ciągłość ze źródłem, jakim jest graduał, jak też prostota i dostępność propriów dla standardowego zgromadzenia liturgicznego w Polsce. Przy adaptacji na język polski użyte zostały tłumaczenia z mszału rzymskiego oraz brewiarza, zaś w przypadku rozbieżności tekstu polskiej antyfony na komunię i łacińskiego oryginału z graduału autor adaptacji dokonuje tłumaczenia własnego z łaciny w oparciu o istniejące liturgiczne tłumaczenia danego fragmentu biblijnego.

Zobacz także

Łukasz Miśko OP

Łukasz Miśko OP na Liturgia.pl

Urodzony w Przemyślu, w Zakonie od roku 2000 - posługiwał jako kantor i dyrygent, brał także udział w kilku sesjach nagraniowych Dominikańskiego Ośrodka Liturgicznego. Po dwóch latach pracy w Jarosławiu, został skierowany do pracy w zespole duszpasterzy Columbia University w Nowym Jorku, a następnie Holy Family Cathedral w Anchorage, University of Washington Newman Center w Seattle oraz St. Catherine's Newman Center w Salt Lake City. Od 2019 roku jest prezesem Fundacji Dominikański Ośrodek Liturgiczny w Krakowie. Rozmiłowany w pielgrzymowaniu szlakiem św. Jakuba w Hiszpanii.